Thursday 17 November 2011

O Nabucco γέμισε τρύπες

Τις γεωπολιτικές ισορροπίες της «μεγάλης σκακιέρας» των αγωγών της Ευρασίας αναδιαμορφώνει η προώθηση του ενός ακόμα αγωγού φυσικού αερίου του South – East European ( Νότιος Ανατολικός Ευρωπαϊκός) με στόχο τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία που όμως εμφανίζεται ανταγωνιστικός και προς το Nabucco που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κονσόρτσιουμ που διαχειρίζεται το έργο εξόρυξης φυσικού αερίου από την περιοχή Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν του οποίου ηγείται η BP και συμμετέχει και η ενεργειακή κρατική αζέρικη εταιρεία SOCAR αναμένεται να αποφασίσει για το αν θα εγκρίνει τον προτεινόμενο αγωγό και να υλοποιήσει εις βάρος του Nabucco.


To Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία και η εταιρεία BP συμφώνησαν στη Σμύρνη να εξετάσουν τις δυνατότητες που τους παρέχονται από το τουρκικό δίκτυο αγωγών για την παροχή αζέρικου αέριου στην Ευρώπη. Η BP προτείνει ένα καινούργιο αγωγό που θα μπορεί να μεταφέρει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν από την Τουρκία στην Αυστρία, τον αποκαλούμενο South East European Pipeline (SEEP) που θα χρησιμοποιήσει υφιστάμενους εθνικούς αγωγούς, τμήματα των αγωγών και διασυνδέσεις αντί να κατασκευαστεί ο Nabucco κατά μήκος ολόκληρης της διαδρομής.


Ο SEEP ανταγωνίζεται το έργο κατασκευής των τριών αγωγών (Trans-Adriatic Pipeline και IGI Poseidon Ιταλίας – Ελλάδας) συμπεριλαμβανομένου του Nabucco και θεωρείται την παρούσα στιγμή μια ιδέα παρά ένα πρότζεκτ. Ο SEEP που υπολογίζεται να έχει μήκος 1.300 χλμ. ίσως να πάρει «σάρκα και οστά» στις αρχές του 2012 αν αποφασίσει υπέρ το κονσόρτσιουμ του Σαχ Ντενίζ και σε κάθε περίπτωση θα διατεθεί μεγάλο μέρος του κόστους κατασκευής του αγωγού Nabucco. Το γεγονός ότι και η BP έχει τη μερίδα του λέοντος στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου του Σαχ Ντενίζ καταστεί το South East European Pipeline ένα ισχυρό υποψήφιο αγωγό προς κατασκευή. Η απόφαση για το ποια διαδρομή θα επιλεχθεί για το φυσικό αέριο από το Σαχ Ντενίζ, σύμφωνα με αναλυτές αναμένεται να ληφθεί από τη SOCAR στο τέλος του έτους και το αζέρικο αέριο αναμένεται να χτυπήσει την ευρωπαϊκή αγορά έως το 2017.


Σχέδιο επί χάρτου


Το Μπακού υποθέτει ότι το πρώτο στάδιο λειτουργίας της νέα γραμμής αγωγού, μπορεί να έχει υλοποιηθεί μέχρι το 2017. Ωστόσο ορισμένοι αναλυτές αναρωτιούνται σύμφωνα με το Eurasia Energy Observer σε ποιο βαθμό τα σχέδια για τον αγωγό είναι πραγματικά. Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης και η έλλειψη δημοσιοποίησης των λεπτομερών πληροφοριών για τον αγωγό μπορεί να υποδηλώνουν κάποια άλλα κίνητρα πίσω από το SEEP.


Η συμφωνία της Σμύρνης και η πρωτοβουλία του South East European Pipeline σε αντίθεση με τον αγωγό Nabucco δεν προβλέπει, σύμφωνα με το περιοδικό «ATimes», μια λύση για τη μεταφορά φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν προς την Ευρώπη. Αντίθετα διακρίνει δυνατότητες απόδοσης που ταιριάζουν με τις εγγυημένες ανά έτος ποσότητες φυσικού αερίου από το Σαχ Ντενίζ των 10 δισ. κυβικών μέτρων από το 2017 και μετά. Υπό αυτή την έννοια η λύση για τη μεταφορά φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να αποσυνδέεται από το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν και να σημαίνει την εγκατάλειψη του μοναδικού πλεονεκτήματος του Nabucco, το οποίο συνδυάζει τις δύο λύσεις σε ένα αγωγό χωρητικότητας 31 δις. κυβικών μέτρων. Το Τουρκμενιστάν αποτελεί ένα εν δυνάμει προμηθευτεί φυσικού αερίου του σχεδιαζόμενου αγωγού Nabucco.


Στον αέρα


Η πρόταση για το SEEP αποτελεί ένα ακόμα πρόβλημα για το Nabucco που σύμφωνα με ανάλυση της Voice Of Russia αποτελεί ένα αγωγό στα «χαρτιά» από τη στιγμή που δεν υπάρχει επίσημη συμφωνία για την προμήθεια φυσικού αερίου, και χωρίς αυτό δεν υπάρχουν επενδύσεις και συνεπώς δεν υπάρχει πρότζεκτ. Το Ιράν το οποίο αρχικά είχε αναφερθεί ότι θα εφοδίαζε το Nabucco αντιμετωπίζει προβλήματα με τη διαμάχη του με τη Δύση και το Τουρκμενιστάν οπού διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου έχει να επιλύσει νομικά θέματα. Ο μόνος αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου εμφανίζεται να είναι το Αζερμπαϊτζάν που όμως τα αποθέματά του θα τροφοδοτήσουν έργα του Νότιου Διαδρόμου.


Το αζέρικο φυσικό αέριο διεκδικείται και από τους αγωγούς Trans-Adriatic Pipeline και IGI Poseidon Ιταλίας – Ελλάδας. Τα συγκεκριμένα έργα επαρκούν για να μεταφέρουν το αζέρικο φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά αλλά λησμονούν ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να το αγοράσει όλο σε ελκυστική τιμή. Ο πρόεδρος της κρατικής ενεργειακής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν SOCAR Ρ. Αμπντουλάγεφ δήλωσε ότι το Μπακού σχεδιάζει να ενισχύσει την ετήσια παραγωγή φυσικού αερίου σε 30 δις. κυβικά μέτρα (bcm) έως το 2015 και σε 50 – 60 bcm μέχρι το 2020. Ωστόσο οι συγκεκριμένες προβλέψεις αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τον περασμένο χρόνο αφού η εμπορεύσιμη παραγωγή φυσικού αερίου ήταν 10 bcm λιγότερα από την ποσότητα που είχε υπολογιστεί.


Ο σχεδιασμός και οι τελικές αποφάσεις για την κατασκευή αγωγών παραπέμπουν σε ισχυρά γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα μέσα στο πλαίσιο του ανταγωνισμού ΗΠΑ και Ρωσίας για τον έλεγχο των ενεργειακών αποθεμάτων και οδών μεταφοράς της Ευρασίας. Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, είτε τα κονσόρτσιουμ, είτε οι προμηθευτές, είτε οι διαμετακομιστικές χώρες επιδιώκουν τα μέγιστα οφέλη στις διαπραγματεύσεις. Οι εξαγωγείς κερδίζουν μακροπρόθεσμους πελάτες και έσοδα από τις εισροές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι καταναλωτές αποσπάνε μια μακροπρόθεσμη εγγύηση προμήθειας και οι διαχειριστές των αγωγών παίρνουν έσοδα από τις τιμές μεταφορές. Το «παιχνίδι» των συμφερόντων και το κόστος κατασκευής των αγωγών διαμορφώνουν την εκάστοτε γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων και αναδεικνύουν νικητές και ηττημένους.

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Κόσμος του Επενδυτή» στις 12-13/11/2011)

http://www.energia.gr/article.asp?art_id=51772

No comments: