Ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της Ρυθμιστικής Αρχής
Ενέργειας (ΡΑΕ) έχουν καθοριστεί με βάση το τρίτο ενεργειακό πακέτο, ανάγοντας
την σε εγγυητή της εύρυθμης λειτουργίας των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού
αερίου και, ταυτόχρονα, σε προστάτη των εθνικών ενεργειακών συμφερόντων.
Ο
ρόλος, από την άλλη πλευρά, της πολιτείας και των εθνικών κυβερνήσεων των
κρατών-μελών της Ε.Ε., είναι να εφαρμόζουν μια συνεκτική πολιτική, που να
καλύπτει τη λειτουργία των Ρυθμιστικών Αρχών, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι
ρυθμιστικές αποφάσεις που λαμβάνει είναι αντικειμενικές, αμερόληπτες και
συνεπείς, χωρίς να δημιουργείται σύγκρουση συμφερόντων, ή προκατάληψη, ή
ανάρμοστη επιρροή. Δεν κομίζουμε γλαύκα ες Αθήνας, αυτά επιτάσσουν οι κανόνες
της σωστής διακυβέρνησης των Ρυθμιστικών Αρχών σε όλη την ευρωπαϊκή οικογένεια.
Είναι κοινό μυστικό ότι στην Ελλάδα οι κατά καιρούς
κυβερνήσεις υποδείκνυαν πολιτική στη ΡΑΕ, εμποδίζοντας, εν πολλοίς, πολλές
φορές την ανεξάρτητη άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Σε άλλες περιπτώσεις,
μάλιστα, οι πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονταν υπάκουαν σε πρόσκαιρη
ικανοποίηση επιμέρους συμφερόντων, θυσιάζοντας το μακροπρόθεσμο συμφέρον της
αγοράς. Με άλλα λόγια, η ανεξαρτησία της ΡΑΕ τέθηκε ουκ ολίγες φορές στον
Προκρούστη των πολιτικών σκοπιμοτήτων, έστω κι αν η αλήθεια αυτή δεν θα αρέσει,
έτσι όπως διατυπώνεται. Επί της ουσίας, δηλαδή, το έργο της ΡΑΕ δεν είναι
άμοιρο της εκάστοτε πολιτικής οπτικής για την ενέργεια που είχαν προηγούμενοι
κυβερνώντες. Κι αυτό δεν θα πρέπει να καταλογίζεται στη ΡΑΕ, αν θέλουμε να
είμαστε ειλικρινείς, αλλά στην ευθύνη των προηγούμενων κυβερνώντων.
Με αυτό το σκεπτικό και τα δεδομένα, η δήλωση του νέου πολιτικού προϊσταμένου της ΡΑΕ, ότι
σκοπεύει να επανεξετάσει το θεσμικό πλαίσιο του Ρυθμιστή και να περιορίσει τις
αρμοδιότητες του, κινδυνεύει να αναγνωσθεί ως συνέχεια της πεπατημένης
προηγούμενων ομολόγων του. Ο κ. Λαφαζάνης, που επέδειξε ως τώρα σοβαρή και
ψύχραιμη αντιμετώπιση των θεμάτων που ανέλαβε να διαχειριστεί, με πιο
ενδεικτικό το ζήτημα του εν εξελίξει διαγωνισμού για τους υδρογονάνθρακες,
εμφανίζεται στο θέμα της ΡΑΕ δέσμιος φωνών που εξυπηρετούν προσωπικές ατζέντες
και σκοπιμότητες. Παράλληλα, ανοίγει ένα μέτωπο που δεν του χρειάζεται. Να
αντιμετωπίσει -μαζί και η χώρα- την οργή
των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. αλλά και των συναφών οργανισμών, όπως ο
Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (
ACER).
Αντίθετα, μέλημα του υπουργού θα πρέπει να είναι η
ενίσχυση της μέγιστης ανεξαρτησίας της ΡΑΕ, ώστε να μην υπάρχει καμία φωνή
αμφισβήτησης από την αγορά για τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις της. Άλλωστε, ας μην
ξεχνάμε, ότι η ενεργειακή πολιτική σχεδιάζεται πλέον σε επίπεδο Βρυξελλών και
οι εκάστοτε Ρυθμιστικές Αρχές καλούνται να υλοποιήσουν τη νομοθεσία προσαρμογής
κάθε κράτους-μέλους. Υπό αυτήν την έννοια η ΡΑΕ οφείλει να διαδραματίσει
ρόλο-κλειδί και να αναδειχθεί σε συν-εργάτη και σύμμαχο της εθνικής πολιτικής
και των εθνικών συμφερόντων. Εξάλλου, υπάρχει και ένας ακόμη λόγος που θα
πρέπει να ληφθεί υπόψη. Από τη στιγμή που το δημόσιο είναι μέτοχος στην
κυρίαρχη Επιχείρηση της αγοράς, θα ήταν άτοπο να αφήνεται η εντύπωση ότι η ΡΑΕ
δεν άσκησε σωστά τα καθήκοντα της, ότι ενδεχομένως να τα υπερέβη, ότι
χρειάζεται να «κοπεί ο αέρας της», ότι, εντέλει, μεροληπτεί. Μια τέτοια
αντιμετώπιση θα συνιστούσε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα της ίδιας της
χώρας, γιατί με μια ΡΑΕ αποδυναμωμένη, θα εξέλιπε ο εγγυητής της σωστής
λειτουργίας της αγοράς, θα δίνονταν μηνύματα ότι επιστρέφουμε μονομερώς σε
εποχές που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί για την Ε.Ε. και, κυρίως, θα ακυρωνόταν η
δύναμη ενός θεσμικού οργάνου, ικανού να προστατεύσει τα ενεργειακά συμφέροντα
της χώρας.
Με αυτές τις σκέψεις, ίσως, θα πρέπει το υπουργείο
να επανεξετάσει τις προθέσεις του για τη ΡΑΕ, η ανεξαρτησία της οποίας
χρειάζεται όχι μόνον να ενισχυθεί, αλλά και να προστατευθεί, για να αναδειχθεί,
επιτέλους, σε ουσιαστικό εργαλείο αναδιοργάνωσης της αγοράς.
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=90353
No comments:
Post a Comment