Η κατάρρευση των τιμών του αργού δημιουργεί νέα δεδομένα για τον χώρο του Upstream - Καταλύτης για την συνεργασία ΕΛΠΕ με Energean Oil & Gas

Η συνεχιζόμενη πτώση των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου, που χθες έφθασε στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 11 ετών, κάτω από τα $33 το βαρέλι, στην απόληξη μίας έντονα πτωτικής πορείας όλο τον περασμένο Δεκέμβριο, δημιουργεί πλέον τελείως νέα δεδομένα στον χώρο των ερευνών, δηλαδή στο upstream, όπου και δραστηριοποιούνται πολλές μεγάλες δυτικές εταιρείες, διεθνώς όπως η Exxon, BP, Shell, Total, ENI αλλά και μεσαίου μεγέθους και μικρές ανεξάρτητες εταιρείες όπως η Cairn, Noble, Premier, Anadarko κτλ.

H χθεσινή απότομη πτώση του Brent, του διεθνούς benchmark, που ενδοσυνοριακά έφθασε στο χαμηλό των $32.16 το βαρέλι, οφείλεται τόσο σε νέα στοιχεία για την παγκόσμια παραγωγή αργού που ανακοινώθηκαν στις αρχές του έτους όπως και στην υποτίμηση του Κινεζικού νομίσματος, του renminbi μετά την υποχώρηση του δείκτη CSI300, στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, κατά 12% κατά τις τελευταίες 4 ημέρες.

Εχθές (7/1) η ποικιλία Brent, το διεθνές benchmark, έκλεισε στα $34.25 (+0.50) στο ICE του Λονδίνου για παραδόσεις Φεβρουαρίου και αντίστοιχα το Αμερικανικό WTI στα $33.79 (+0.52) στο NYMEX της Νέας Υόρκης.

Η κινεζική αγορά έχει βρεθεί υπό σημαντική πίεση από τις αρχές του χρόνου συνέπεια των προβλημάτων προσαρμογής της Κινεζικής οικονομίας που ώθησε την Κεντρική Τράπεζα να υποστηρίξει το εθνικό νόμισμα με $108 δισεκατομμύρια με αποτέλεσμα να μειωθούν τα συναλλαγματικά αποθέματα, στα $3.33 τρισεκατομμύρια, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη. Ως γνωστό η Κινεζική αγορά αποτελεί την λοκομοτίβα για την αγορά υδρογονανθράκων λόγω της υψηλής ζήτησης για αργό και προϊόντα αλλά και LNG με ποσότητες που προορίζονται τόσο για εσωτερική κατανάλωση όσο και ενδυνάμωση των στρατηγικών αποθεμάτων. Αν και έχει υπάρξει υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης της Κινεζικής οικονομίας τους τελευταίους 18 μήνες η ζήτηση για αργό παραμένει ισχυρή στα 11,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2015 (από 10.6 εκατομμύρια το 2014) με θετικές προοπτικές για το 2016 στα 11.6 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα. Η απότομη πτώση του κινεζικού χρηματιστηριακού δείκτη όπου μεταξύ άλλων ενεργοποίησε τον αυτόματο μηχανισμό ( circuit braker) παύσης συναλλαγών, επηρέασε αρνητικά τα άλλα διεθνή χρηματιστήρια που είδαν τους δείκτες του να υποχωρούν όπως λ.χ. ο S & P 500 που έκλεισε στα -2.4% και ο Nasdaq Composite στο -3.0%.

Παρά τις ανησυχίες για την Κινεζική οικονομία και τον ενδεχόμενο αρνητικό αντίκτυπο στη ζήτηση για αργό και προϊόντα, η πραγματική αιτία για την συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του αργού, εντοπίζεται στην παρατηρούμενη υπερπροσφορά απ’ όλες τις παραγωγούς χώρες και κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, της οποίας η στρατηγική έχει διαφοροποιηθεί πλήρως από αυτής του παραπαίοντος OPEC. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, του ΙΕΑ, η παγκόσμια παραγωγή το 4^ο τρίμηνο του 2015 υπερτερούσε κατά 1.8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, έναντι της κατανάλωσης ενισχύοντας έτσι τα αποθέματα.

 

 

Eίναι δε τόση η υπερπροσφορά αργού που πιέζει τις τιμές προς τα κάτω ώστε σημαντικές γεωπολιτικές ανατροπές όπως η ανοικτή διαμάχη μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, με αφορμή την εκτέλεση του Σιίτη κληρικού Nimr al Nimr στις 2/1, όσο και οι άγριες επιθέσεις του ISIS στη Λιβύη εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων έχουν αφήσει αδιάφορους τους traders. «Σήμερα έχει επέλθει μία πλήρης αποσύνδεση ( decoupling) μεταξύ της λειτουργίας της αγοράς και των γεωπολιτικών κινδύνων. Αυτό που επηρεάζει πολύ περισσότερο και πλέον άμεσα την αγορά είναι η επικείμενη επιστροφή του Ιράν στις διεθνείς αγορές, που θα προσθέσει 500,000 βαρέλια νέας προμήθειας στην αγορά και η συνεχιζόμενη υπερπαραγωγή από τη Σαουδική Αραβία και Ιράν όσο και από τις ΗΠΑ», παρατηρεί χρηματιστηριακή πηγή στο Λονδίνο.

Σύμφωνα με παράγοντες της διεθνούς αγοράς το αδιάθετο πετρέλαιο στην αγορά, δηλαδή που είναι αποθηκευμένο σε tankers, εκτιμάται στα 100 εκατομμύρια βαρέλια, ποσό διπλάσιο σε σύγκριση με πέρυσι τέτοια εποχή. Εξάλλου και ο ΙΕΑ σημειώνει στο τελευταίο Oil Market Report ότι η διεθνής αγορά θα παραμείνει υπέρ τροφοδοτούμενη τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2016 με τα αποθέματα στις χώρες του ΟΟΣΑ, που είναι και οι βασικές πετρελαιοεισαγωγικές χώρες, να έχουν διαμορφωθεί σε επίπεδα ρεκόρ στα 2,971 εκατομμύρια βαρέλια. Παράλληλα οι χώρες του OPEC, με προεξέχουσα τη Σαουδική Αραβία, εξακολουθούν να παράγουν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα που πλησιάζουν πλέον τα 31.8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σχεδόν 1.5 εκατομμύρια υψηλότερα από πέρυσι.

Πέρα από την αύξηση της παραγωγής, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αργού η Σαουδική Αραβία μέσω της κρατικής εταιρείας πετρελαίου, της ARAMCO συνεχίζει να προσφέρει σημαντικά discounts, της τάξης των $1.20 με $1.50 το βαρέλι σε Ευρωπαϊκά διυληστήρια σε μία προσπάθεια περεταίρω αύξησης των πωλήσεων της υποκλέπτοντας μερίδιο από την Ρωσική Rosneft. Σύμφωνα με το υπό εξέλιξη στρατηγικό σχέδιο της Ριάντ επιδιώκεται η διατήρηση των χαμηλών τιμών καθ’ όλο το 2016 με απώτερο στόχο τον εκτοπισμό από την αγορά μικρών και ευκαιριακών παραγωγών σε ΗΠΑ, Καναδά και Βόρειο Θάλασσα ώστε να διατηρήσει το μερίδιο της στην παγκόσμια αγορά. Μία στρατηγική που φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αποδίδει εάν κρίνουμε από το γεγονός ότι ήδη παρατηρείται μία κλιμακούμενη πτώση στην παραγωγή των εκτός OPEC χωρών, κυρίως στις ΗΠΑ όπου η παραγωγή αυξήθηκε κατά 4.0 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τα τελευταία 5 χρόνια. Η εκτός OPEC παραγωγή που το 2015 διαμορφώθηκε στα 58.5 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα έχει αρχίσει να μειώνεται από τους υψηλούς ρυθμούς αύξησης στα 2.2 εκατομμύρια βαρέλια που επηρέασαν το Α’ τρίμηνο, με αναμενόμενη περεταίρω μείωση τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μεγάλης μερίδας αναλυτών οι τιμές θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα το μεγαλύτερο μέρος του έτους καθώς θα ευρίσκεται σε εξέλιξη ένα rebalancing της αγοράς με στόχο την απάλειψη της υπερβάλλουσας παραγωγής και αύξηση της εφεδρικής παραγωγικής ικανότητας από ορισμένες παραγωγούς χώρες (δηλ. του spare capacity).

Οι επιπτώσεις των συνεχιζόμενων χαμηλών τιμών αργού είναι ιδιαίτερα οδυνηρές για τους ανεξάρτητους παραγωγούς αφού επηρέαζαν άμεσα τα επενδυτικά τους σχέδια και την διεξαγωγή πολυδάπανων ερευνών. Σύμφωνα με τον συμβουλευτικό οίκο Wood Mackenzie μέχρι τον Σεπτέμβριο 2015 επενδυτικά σχέδια στο upstream συνολικής αξίας άνω των $200 δισεκατομμυρίων είχαν ακυρωθεί ή μετατεθεί για το μέλλον, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την αναπλήρωση αποθεμάτων αλλά και της μελλοντικής παραγωγής, προεξοφλώντας ουσιαστικά επανάκαμψη των τιμών σε 3-4 χρόνια λόγω της έλλειψης προμήθειας που θα υπάρξει.

Συνεργασία ΕΛΠΕ- Energean Oil & Gas

 

Το αρνητικό αυτό κλίμα στη διεθνή αγορά επηρεάζει ασφαλώς και τα καθ’ ημάς παρά το περιορισμένο ενδιαφέρον που έχει η ελληνική αγορά όπου δραστηριοποιούνται δύο μόνο εταιρείες, η Energean Oil & Gas ( που παράγει πετρέλαιο στον Πρίνο) και η Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) που έχει κατοχυρώσει παραχωρήσεις στη Δυτική Ελλάδα ενώ πρόσφατα έλαβε μέρος στο 2^ο Διεθνή Γύρο Παραχωρήσεων καταθέτοντας προσφορές για θαλάσσια οικόπεδα στο Ιόνιο. Εν όψει της αρνητικής συγκυρίας και του υψηλού επενδυτικού ρίσκου που συνεπάγονται πλέον οι έρευνες, είτε στη θάλασσα είτε στην ξηρά, σε ένα περιβάλλον χαμηλών τιμών και μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον οι δύο εταιρείες αποφάσισαν να συνεργασθούν, μοιράζοντας τις όποιες ανασφάλειες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η συνεργασία αυτή γίνεται με την πλήρη στήριξη της πολιτικής ηγεσίας η οποία επιθυμεί να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό η διαδικασία αξιολόγησης και ανακήρυξης αναδόχων για τις τρεις περιοχές στη Δυτική Ελλάδα, σε Αιτωλοακαρνανία, Άρτα, Πρέβεζα και ΝΔ Πελοπόννησο. Έτσι αυτή την στιγμή κυοφορείται η συνεργασία μεταξύ των δύο εταιρειών για την περιοχή Άρτας- Πρέβεζας, όπου σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες πρόκειται να συσταθεί μία κοινοπραξία σε βάση 50/50 με την Energean Oil & Gas να διεκδικεί με αξιώσεις τον ρόλο του διαχειριστή ( operator) λόγω της ήδη υπάρχουσας κινητοποίησης και εγκατάστασης της στην ευρύτερη περιοχή, όπου ήδη διαθέτει δύο παραχωρήσεις σε Ιωάννινα και Κατάκολο. Με την περιοχή Άρτα – Πρέβεζα να είναι στο ενδιάμεσο στις δύο παραχωρήσεις η Energean επιθυμεί να κεφαλαιοποιήσει τόσο την γεωλογική και ερευνητική γνώση της για την ευρύτερη περιοχή αλλά και να επιτύχει οικονομίες κλίμακας. Από πλευράς ΕΛΠΕ η προτεινόμενη λύση φαίνεται ότι βρίσκει ανταπόκριση στην διοίκηση του Ομίλου, η οποία βλέπει ότι με αυτό τον τρόπο θα εξοικονομηθούν χρήματα και ανθρώπινο δυναμικό που είναι απαραίτητα εάν ο Όμιλος είναι να προχωρήσει στις υποθαλάσσιες έρευνες στο Ιόνιο που είναι τεχνικά απαιτητικές και πολυδάπανες λόγω των γεωτρήσεων σε μεγάλος βάθος που απαιτούνται.

Παράγοντες της αγοράς του upstream στο Λονδίνο με άριστη γνώστη των συνθηκών στην Ανατολική Μεσόγειο εκτιμούν ότι εάν τελικά μπορέσει να συσταθεί η εν λόγω κοινοπραξία θα μπει το θεμέλιο για την δημιουργία ενός ισχυρού παίκτη στην περιφερειακή αγορά. Με το ερευνητικό ενδιαφέρον ανανεωμένο στον άξονα Αιγύπτου- Κύπρου λόγω της πρόσφατης ανακάλυψης του Zohr, και με τις θετικές εξελίξεις για αύξηση παραγωγής στον Πρίνο (βλέπε άρθρο 7/1 http://www.energia.gr/article.asp?art_id=101114 ) αρχίζει να αλλάζει η όλη κατάσταση εκπέμποντας θετικά σήματα. Η ανάδειξη ενός νέου ισχυρού παίκτη με καλή γνώση της ευρύτερης περιοχής εκτιμάται ότι θα δρομολογήσει θετικές εξελίξεις υποστηρίζοντας έμπρακτα τις αναπτυξιακές προσπάθειες της χώρας.

http://www.energia.gr/article.asp?art_id=101155