Η αποτυχία του διεθνούς διαγωνισμού για έρευνες υδρογονανθράκων κόλαφος για την κυβέρνηση καθώς αναζητεί επενδύσεις

Μετά την συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Ευρωπαϊκής Ένωσης της 13^ης Ιουλίου και την ψήφιση από την Βουλή των προαπαιτούμενων, η κυβέρνηση σύμφωνα με πολύ πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, παράλληλα με την διαπραγμάτευση για την τρίτη δανειακή σύμβαση έχει αποδυθεί σε μια προσπάθεια για προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του energia. gr τρεις είναι οι άξονες που προτίθεται να κινηθεί η κυβέρνηση μέσω των δύο παραγωγικών υπουργείων, δηλαδή του Ανάπτυξης και του Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΠΑΠΕΝ).

Ο πρώτος άξονας αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις και την ανάληψη δεσμεύσεων από πλευράς αγοραστών για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων επενδύσεων που έχουν άμεση σχέση με το υπό εκμετάλλευση αντικείμενο (λ.χ. λιμάνια, μαρίνες, αεροδρόμια κτλ.). Ο δεύτερος άξονας έχει σχέση με τον τουρισμό και την προώθηση επενδύσεων που αφορούν ξενοδοχειακές υποδομές μεγάλης κλίμακος σε συνεργασία με γνωστούς ξένους οίκους, ενώ ο τρίτος άξονας αφορά αποκλειστικά τον ενεργειακό τομέα.

Στην ενέργεια συγκαταλέγεται ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών από μεγάλης κλίμακος έργα της ΔΕΗ (δηλ. Πτολεμαΐδα V, αξιοποίηση ανενεργών λιγνιτικών πεδίων, μεγάλα υδροηλεκτρικά), την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου (δηλ. TAP, IGB και Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός) και άλλων συναφών εγκαταστάσεων (λ.χ. πλωτό τέρμιναλ LNG στην Αλεξανδρούπολη), την προώθηση της αεριοκίνησης, την κατασκευή νέων μεγάλων αιολικών πάρκων, φωτοβολταϊκών στάθμων και της υποβρύχιας ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων αλλά και της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα. Ξεχωριστό κεφάλαιο στον ενεργειακό χώρο, κυρίως λόγω της σοβαρής προεργασίας που έχει γίνει έως τώρα με την ίδρυση και στελέχωση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) αποτελούν οι έρευνες και παραγωγή υδρογονανθράκων όπου μετά τα 15 έτη απουσίας η Ελλάδα το 2012επέστρεψε με την διενέργεια σεισμικών ερευνών στη Δ. Ελλάδα και Νότια της Κρήτης και ακολούθως του διαγωνισμού στην Δυτική Ελλάδα και την υπογραφή (Μάιος 2014) παραχωρήσεων σε Ιωάννινα, Πατραϊκό κόλπο, και Κατακόλο.

Κορύφωση της όλης αυτής προσπάθειας που ξεκίνησε επί υπουργείας Γιάννη Μανιάτη και την ανέλαβε μία ολιγομελής και επίλεκτη ομάδα επιστημόνων και τεχνικών που δούλεψαν μεθοδικά και με απόλυτο επαγγελματισμό υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, ήτο ο 2^ος Διεθνής Γύρος Παραχωρήσεων (2 ^nd International Licensing Round).

Ο διαγωνισμός αφορ oύσε είκοσι (20) υπεράκτιες περιοχές ( blocks) στο Ιόνιο και στην θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης. Στις συγκεκριμένες περιοχές κατ’ ανάθεση του Ελληνικού Δημοσίου την περίοδο 2012-2013 διεξήχθησαν λεπτομερείς σεισμικές καταγραφές από τη Νορβηγική PGSτα δεδομένα των οποίων ήσαν υποχρεωμένες να προμηθευτούν, έναντι υψηλού τιμήματος, οι εταιρείες που επιθυμούσαν να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό, υποβάλλοντας προσφορές για συγκεκριμένα οικόπεδα. Όταν ανακοινώθηκε ο εν λόγω διαγωνισμός (Νοέμβριος 2014) υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή καθότι η περιοχή αν και γεωλογικά δύσκολη και με μεγάλα βάθη, εμφανίζετο πετρελαϊκά αρκετά υποσχόμενη.

Ακολούθησε όμως μία άκρως αρνητική συγκυρία τόσο λόγω της απότομης μείωσης των διεθνών τιμών (από $110 το βαρέλι τον Ιούλιο του 2014 στα $55 σήμερα) όσο και με την διαρκή χειροτέρευση των οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2015, συνέπεια της ανάληψης εξουσίας από τον απροετοίμαστο ΣΥΡΙΖΑ, της πλήρους ανυπαρξίας οικονομικής πολιτικής, και της επιλεγείσας ρήξης με την ΕΕ πράγμα που ενέτεινε την αβεβαιότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι δε παροτρύνσεις παραγόντων της αγοράς περί παράτασης της ημερομηνίας λήξης του διαγωνισμού για το τέλος του έτους-με την προοπτική βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης – δεν εισακούστηκαν από τους ιθύνοντες με αποτέλεσμα την εξαιρετικά περιορισμένη συμμετοχή εταιρειών στον διαγωνισμό, όπου τελικά σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΑΠΕΝ κατέθεσαν προσφορές μόνο τρεις κοινοπραξίες, χωρίς ωστόσο να ανακοινωθούν ούτε τα ονόματα των συμμετεχόντων εταιρειών ούτε η σύνθεση των κοινοπραξιών.

Όπως έχουμε ήδη επισημάνει από το energia. gr σε όλους τους διεθνείς διαγωνισμούς, στον τομέα του upstream ακολουθούνται ορισμένοι κοινά αποδεκτοί κανόνες και πρωτόκολλα μέσω των οποίων διασφαλίζονται συνθήκες ίσης πρόσβασης και αντικειμενικότητας στην αξιολόγηση των προσφορών. Αποτελεί δε απαράβατο κανόνα η δημοσιοποίηση των ονομάτων των εταιρειών και κοινοπραξιών με την κατάθεση των προσφορών τους. Μπορεί το περιεχόμενο των προσφορών να ανακοινωθεί μερικούς μήνες αργότερα λόγω της συνθετότητας που υπάρχει στην αξιολόγηση, όμως τα ονόματα ανακοινώνονται την ίδια ημέρα με τις καταθέσεις των προσφορών. Και αυτό έχει μεγάλη σημασία τόσο για την πορεία των ίδιων των εταιρειών, οι οποίες κατά κανόνα είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια, αλλά και για την χώρα που οργανώνει τον διαγωνισμό και επιθυμεί να προσελκύσει επενδύσεις.

Σήμερα δύο εβδομάδες μετά την υποβολή των προσφορών (14/7) ουδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητας ποιες εταιρείες πέρα των ΕΛΠΕ υπέβαλαν προσφορές. Δηλαδή πλήρης αδιαφάνεια και προχειρότητα αφού με διάφορα έωλα επιχειρήματα το Υπουργείο αποφάσισε να αναβάλλει εν ευθέτω χρόνω το άνοιγμα των προσφορών. Όπως παρατηρεί παράγοντας της αγοράς του upstream στο Λονδίνο με καλή γνώση των Ελληνικών πραγμάτων τόσο η πολύ περιορισμένη προσέλευση και συμμετοχή στο διαγωνισμό όσο και οι αδιαφανείς διαδικασίες που ακολουθήθηκαν χαρακτηρίζουν τον διαγωνισμό ως μία παταγώδη αποτυχία. Κάτι όμως που μπορούσε να είχε αποφευχθεί αναβάλλοντας την ημερομηνία λήξης για μερικούς μήνες έως ότου σταθεροποιηθεί η οικονομία. «Η αψυχολόγητη και επιπόλαιη εμμονή της κυβέρνησης να πραγματοποιηθεί ένας από τους πλέον σημαντικούς διαγωνισμούς στον τομέα των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο με τις τράπεζες σε μόνιμη αργία, το Χρηματιστήριο Αθηνών κλειστό και τη χώρα να έχει μείνει από ρευστό, δεν είναι ότι το καλύτερο. Η απόφαση της κυβέρνησης να αγνοήσει το ευρύτερο οικονομικό-πολιτικό περιβάλλον όχι μόνο τίναξε τπν διαγωνισμό στον αέρα αλλά καταδεικνύει πλήρη άγνοια για το πώς λειτουργεί ο κλάδος του upstream και η διεθνής οικονομία γενικότερα», παρατηρεί ο ανωτέρω παράγων, υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης πετρελαϊκής εταιρείας στο Λονδίνο.

Ενδεικτικό του αρνητικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στον διεθνή χώρο εις βάρος της Ελλάδας στον τομέα του upstream είναι δηλώσεις στο energia.gr στελεχών μεγάλων και μεσαίου μεγέθους (τεραστίων όμως για τα Ελληνικά δεδομένα) πετρελαϊκών εταιρειών, σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες εταιρείες θα μπορούσαν να έχουν συμμετάσχει στον διαγωνισμό εάν επικρατούσαν στη χώρα ομαλές συνθήκες χρηματοπιστωτικής λειτουργίας, πράγμα το οποίο μπορούσε να εξασφαλισθεί μόνο με παράταση της ημερομηνίας υποβολής προσφορών. Κάτι τέτοιο όμως η κυβέρνηση αρνείτο καν να συζητήσει ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούσε ένα κλίμα αδιαφάνειας μέσα από δημόσιες επαφές της με την εταιρεία υδρογονανθράκων της Βενεζουέλας, την  PVPSA. Τόσο από τις πρώτες αντιδράσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων διεθνών εταιρειών όσο και από την ανάλυση της κατάστασης όπως διαμορφώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες και τους χειρισμούς του όλου θέματος από τον τέως υπουργό Π. Λαφαζάνη, συμπεραίνεται ότι ο εν λόγω διαγωνισμός οδηγήθηκε μοιραία σε αδιέξοδο και τελικά απέτυχε λόγω εσφαλμένων πολιτικών αποφάσεων και των κακών χειρισμών της κυβέρνησης.

Η αποτυχία του 2^ου Διεθνούς Γύρου Παραχωρήσεων έρχεται δυστυχώς στην πλέον ακατάλληλη στιγμή όπου η κυβέρνηση, έχοντας επιτέλους συνειδητοποιήσει ότι οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επενδύσεις, και ιδιαίτερα ξένες (υπάρχει ο όρος εξάλλου Foreign Direct Investements, FDI!) έχει αρχίσει να διερευνά τρόπους προσέλκυσης των. Όμως με μία οικονομία η οποία ακόμη ευρίσκεται σε κατατονική κατάσταση, με το Χρηματιστήριο κλειστό και με τους διοικούντες να έχουν πλήρη άγνοια του διεθνούς επενδυτικού κώδικα συμπεριφιράς και δράσης και μία μεγαλειώδη αποτυχία στο ενεργητικό τους, η κυβέρνηση θα δυσκολευθεί πολύ να πείσει επίδοξους επενδυτές να επισκεφθούν τη χώρα, πόσω μάλλον να επενδύσουν. Εάν πράγματι η κυβέρνηση επιζητά επενδύσεις , και δεν λέει όσα λέει για λόγους εντυπωσιασμού, καλό θα ήτο να αλλάξει συμπεριφορά και τακτική.

http://www.energia.gr/article.asp?art_id=96503