Η ενίσχυση και αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου βασική προτεραιότητα του Energy Community για την επόμενη δεκαετία

Η επέκταση και αναβάθμιση των ενεργειακών δικτύων και μέσω αυτής η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου και η ενίσχυση της ασφάλειας ενεργειακής προμήθειας εξακολουθούν να συγκαταλέγονται στους άμεσους στόχους της Ενεργειακής Κοινότητας, γνωστής ως Energy Community.

Αυτό ήταν μεταξύ άλλων ένα από τα βασικά μηνύματα της χθεσινής συνάντησης των υπουργών ενέργειας των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που συμμετέχουν στην Ενεργειακή Κοινότητα ( Energy Community) που πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι. Ένας Ευρωπαϊκός θεσμός που προτάθηκε αρχικά από την Ελλάδα, η οποία και πρωτοστάτησε στην δημιουργία του, με την υπογραφή της ιδρυτικής πράξης του στην Αθήνα το 2005. Ένας θεσμός που απέβλεπε και αποβλέπει στην ενεργειακή προετοιμασία και προσαρμογή στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο ( acquis communautaire) των αναξιοπαθούντων μέχρι πρόσφατα χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, ιδιαίτερα μετά την διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και των τοπικών πολέμων που ακολούθησαν.

Σήμερα οκτώ χρόνια μετά την ίδρυση και ενεργοποίηση της Ενεργειακής Κοινότητας, ενός Ευρωπαϊκού οργανισμού με έδρα την Βιέννη, η οικονομική κατάσταση των χωρών της περιοχής εμφανίζεται σαφώς βελτιωμένη όπως και η πρόσβαση τους σε ενεργειακούς πόρους. Η λειτουργία της αγοράς ενέργειας ιδιαίτερα ως προς την ελεύθερη διακίνηση πετρελαϊκών προϊόντων και ανταλλαγής ηλεκτρικών φορτίων μεταξύ των χωρών της περιοχής έχει αναβαθμιστεί εντυπωσιακά μετά από στοχευμένες δράσεις της Ενεργειακής Κοινότητας με την συμμετοχή και υποστήριξη των κυβερνήσεων των χωρών της ευρύτερης περιοχής. Παρά το γεγονός ότι τα ηλεκτρικά δίκτυα δεν είναι ακόμα πλήρως διασυνδεμένα και ορισμένες χώρες όπως λ.χ. η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και το Κόσσοβο δεν έχουν καθόλου πρόσβαση σε φυσικό αέριο, η λειτουργία της ενεργειακής αγοράς φαίνεται ότι έχει εισέλθει για τα καλά σε μία νέα ρότα με κοινούς στόχους και συγχρονισμό σε πολλά επίπεδα. Αυτό κατέστη εμφανές κατά την χθεσινή διυπουργική συνάντηση του Energy Community στο Βελιγράδι όπου μεταξύ άλλων αποφασίσθηκε και η ανανέωση ισχύος του θεσμού, και λειτουργίας του οργανισμού για μια ακόμη δεκαετία.

Σύμφωνα με ιθύνοντες του εν λόγω οργανισμού που μίλησαν σε ανοικτό συνέδριο στο Βελιγράδι, μια ημέρα πριν (23/10) στο «6 ^th Energy Arena 2013», η δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού στις αγορές ηλεκτρισμού και φ. αερίου αποτελεί άμεση προτεραιότητα για τις χώρες της περιοχής. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό αποτελεί η επέκταση των δικτύων και η δημιουργία μηχανισμών που διευκολύνουν τις ανταλλαγές φορτίων. Προς αυτή την κατεύθυνση η αναμενόμενη για το 2014 λειτουργία του περιφερειακού γραφείου δημοπράτησης φορτίων ηλεκτρισμού ( electricity auction office) στην Podgorica του Μαυροβουνίου αναμένεται να συμβάλλει με καταλυτικό τρόπο.

Ως προς το φυσικό αέριο, κλειδί για την αναβάθμιση στην λειτουργία της περιφερειακής αγοράς θεωρείται η υλοποίηση μιας σειράς διασυνδετήριων αγωγών αρχής γινομένης από τον αγωγό Κομοτηνή – Stara Zagora, τον διασυνδετήριο αγωγό μεταξύ Βουλγαρίας – Ρουμανίας, και Ρουμανίας – Σερβίας κ.λπ. Προς αυτή την κατεύθυνση σημαντική θεωρείται η συμβολή του υπό κατασκευή South Stream ο οποίος μεταξύ άλλων θα εξασφαλίσει αναβαθμισμένες διασυνδέσεις και πρόσβαση στην Κροατία και στην FYROM, ενώ δεν αποκλείεται επέκταση του σε Μαυροβούνιο και Κόσσοβο. Στο ίδιο μήκος κύματος αναμένεται να κινηθεί και ο ΤΑΡ, ο οποίος σε πρώτη φάση θα εισάγει το φυσικό αέριο στην Αλβανία. Το εάν ο ΤΑΡ θα μπορέσει να τροφοδοτήσει σε δεύτερη φάση τα Δ. Βαλκάνια μέσω του προταθέντος αγωγού ΙΑΡ ( Ionian – Adriatic Pipeline) παραμένει ανοικτό ως επιχειρηματικό project καθ’ ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών του Energy Community, θα υπάρξει έντονος ανταγωνισμός με τον South Stream σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.

Τέλος, η βελτίωση του ενεργειακού μείγματος των χωρών της περιοχής τόσο με την μεγαλύτερη συνεισφορά του φυσικού αερίου αλλά και των ΑΠΕ, κυρίως μέσω υδροηλεκτρικών έργων, αναδεικνύεται ως μια εξίσου σοβαρή υπόθεση με μακροχρόνιους στόχους. Στο πλαίσιο αυτό από εδώ και στο εξής πρόκειται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην "καθαρή" παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την περαιτέρω αξιοποίηση των σημαντικών λιγνιτικών και ανθρακικών πόρων της περιοχής, οι οποίες και κατά κοινή ομολογία αποτελούν το συγκριτικό ενεργειακό πλεονέκτημα των Δυτικών Βαλκανίων. Οι δράσεις προς αυτήν την κατεύθυνση πρόκειται να επικεντρωθούν αφενός μεν σε μεγάλης κλίμακας προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας, ιδίως στον οικιακό-βιομηχανικό τομέα, και παράλληλα σε συστήματα αποθείωσης και διαχείρισης εκπομπών CO₂ από προηγμένης τεχνολογίας νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με εγκατάσταση χρήση συστημάτων retrofit σε παλαιούς σταθμούς, με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας τους και την μείωση των εκπομπών.

http://www.energia.gr/article.asp?art_id=75552