Η Αλβανία έχει ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό όσον αφορά
την παραγωγή ενέργειας: Το σύνολο του ηλεκτρισμού προέρχεται σχεδόν
αποκλειστικά, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και συγκεκριμένα από
υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Πλέον, η κυβέρνηση προσπαθεί να αναπτύξει και τις υπόλοιπες
ΑΠΕ, ώστε να ξεπεράσει τα προβλήματα που παρατηρούνται στον τομέα της
ηλεκτροπαραγωγής.
Όπως σημειώνει η ελληνική πρεσβεία σε σχετική της έκθεση, η Αλβανία έχει θέσει στόχο τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στα πρότυπα της ΕΕ, τη δημιουργία ελκυστικού επενδυτικού κλίματος για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στον τομέα, καθώς και την εκμετάλλευση άλλων πέραν της υδροηλεκτρικής μορφών ΑΠΕ. Στα πλαίσια αυτά, η κυβέρνηση, με τη στήριξη του Energy Efficiency Centre (EEC), έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία νέου νομοσχεδίου με τίτλο “On Renewable Energy Resources”, όπου ενσωματώνεται και η οδηγία 2009/28/EC και καθιερώνεται μηχανισμός εγγυημένων τιμών. Η οριστική έγκριση – ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου αναμένεται στις αρχές του 2013.
Η περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Αλβανία, υποστηρίζεται και από τον οργανισμό International Finance Corporation ( IFC) της Παγκόσμιας Τράπεζας, που λειτουργεί ως σύμβουλος της Κυβέρνησης, αλλά και ενδιαφερόμενων επενδυτών –ιδιωτών, παρέχοντας τεχνογνωσία και υποστήριξη για πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης.
Η εικόνα στους επιμέρους τομείς της «πράσινης» ενέργειας έχει ως εξής, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2011:
Υδροηλεκτρική ενέργεια
Η Αλβανία, λόγω της μορφολογίας της, διαθέτει αφθονία χειμάρρων και μικρών ποταμών (πάνω από 150) και παραποτάμων που σχηματίζουν μεγάλους ποταμούς, με συνολική κατά μέσο όρο παροχή νερού γύρω στα 1.245 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φυσικών Πόρων, η εγκατεστημένη ισχύς από υδροηλεκτρικά έργα στην Αλβανία εκτιμάται ότι ανέρχεται σήμερα σε 1.466 MW (αντιστοιχεί στο 1/3 μόνο του δυναμικού της), με παραγωγή 5.283 GWh, και λειτουργούν 7 μεγάλοι και 38 μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ενώ άλλοι 32 μικροί σταθμοί βρίσκονται εκτός λειτουργίας.
Από το σύνολο των ως άνω 70 μικρών σταθμών, οι 22 είναι κρατικοί, οι 16 έχουν ιδιωτικοποιηθεί και οι 32 λειτουργούν βάσει συμβάσεων παραχώρησης. Μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 105 συμβάσεις παραχώρησης για την επισκευή, κατασκευή και λειτουργία 293 συνολικά Υ/Σ, δυναμικότητας 1.296 MW και παραγωγής 5.114 TWh, η πλειονότητα των οποίων όμως βρίσκεται ακόμη υπό σχεδιασμό/υλοποίηση.
Ειδικότερα έχουν υπογραφεί
- 91 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ΒΟΣ (Build-Operate-Transfer) για την κατασκευή 251 μικρών Υ/Σ,
- 3 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ΒΟΣ για την κατασκευή 6 μεγάλων Υ/Σ,
- 8 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ROT (Rehabilitate-Operate-Transfer) για την επισκευή 31 υφιστάμενων Υ/Σ και
- 3 συμβάσεις παραχώρησης τύπου BOO (Build-Open-Operate) για την κατασκευή 5 Υ/Σ.
Μεγάλο είναι και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται σταθερά από πλευράς ξένων επιχειρήσεων για εξαγορά μεριδίων και συμμετοχή σε εταιρείες παραχωρησιούχων ή/και λήψη άδειας κατασκευής και λειτουργίας Υ/Σ στην Αλβανία, με κύρια χώρα προέλευσης των επενδυτών την Αυστρία (EVN AG, Verbund Hydro Power AG, Enso Hydro GmbH), αλλά και την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία κ.λπ., όπως και την Ελλάδα.
Γεωθερμική ενέργεια
Παρά τις εκτιμήσεις για σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό και πηγές και τον εντοπισμό αξιοποιήσιμων γεωθερμικών πεδίων, στον κλάδο της γεωθερμικής ενέργειας δεν έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος για τη χρήση της στην Αλβανία για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Αιολική ενέργεια
Η χώρα διαθέτει αξιόλογο και εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό και έχουν δοθεί άδειες (συμβάσεις παραχώρησης), στην πλειονότητα σε εταιρείες ιταλικών συμφερόντων, για την κατασκευή 11 αιολικών πάρκων, μέχρι το 2038, δυναμικότητας 1.600 MW περίπου, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει υλοποιηθεί κάποιο σχέδιο.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
- το αιολικό πάρκο Bilisht – Kapshtice, δυναμικότητας 150 MW, με παραχωρησιούχο τη Hera Shpk,
- τα δύο αιολικά πάρκα Shengin – Kodrat και Rencit στη Lezhe, δυναμικότητας 108 και 114 MW αντίστοιχα, με παραχωρησιούχο την ιταλική Albania Green Energy Shpk,
- τα πάρκα Karaburun και Llogara, δυναμικότητας 500 MW, με παραχωρησιούχο την Enpower Albania Shpk, θυγατρική της ιταλικής Moncada Energy Group,
- το πάρκο Butrint – Markat, δυναμικότητας 72 MW, με παραχωρησιούχο την ιταλική E-Vento Srl Albania Shpk,
- τα δύο αιολικά πάρκα Grykederdhja e Shkumbint, δυναμικότητας 145 MW, και Tepran, δυναμικότητας 72 MW, με παραχωρησιούχο την Alb Wind Energy Shpk,
- το πάρκο Kryevidh – Kavaja, που θα κατασκευαστεί από την ERS-08 Shpk (40 MW) και την ιταλική Unione Eolika Albania Shpk (150MW).
Ηλιακή ενέργεια
Η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται στην Αλβανία κυρίως για τη θέρμανση ύδατος, ενώ η παραγωγή ηλεκτρισμού είναι ιδιαίτερα περιορισμένη και αφορά μόνο κάλυψη ιδιωτικών ενεργειακών αναγκών. Όπως εκτιμάται, το 2010 βρίσκονταν σε λειτουργία 52.000 τ.μ. ηλιακών συλλεκτών, καλύπτοντας σημαντικό μέρος των αναγκών της χώρας (νοικοκυριών, ξενοδοχείων κ.ά. χώρων προσφοράς υπηρεσιών κ.λπ.) σε ζεστό νερό.
Για την επιτάχυνση της ανάπτυξης του κλάδου των συστημάτων ηλιακής θέρμανσης νερού (Solar Water Heating/SWH) υλοποιείται από το United Nations Development Programme (UNDP), με την υποστήριξη και συγχρηματοδότηση αναπτυξιακών φορέων (π.χ. German International Cooperation / GIZ), σχέδιο παροχής διευκολύνσεων, που στοχεύει στην εγκατάσταση 75.000 τ.μ. νέων συλλεκτών και την πώληση 20.000 τ.μ. συλλεκτών ετησίως, ώστε να επιτευχθεί λειτουργία 520.000 τ.μ. συλλεκτών μέχρι το 2020. Νέα συστήματα SWH έχουν μάλιστα πρόσφατα εγκατασταθεί, στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου, σε δημόσιες επαγγελματικές σχολές σε διάφορες πόλεις, όπως και σε κέντρα φιλοξενίας ξένων σε τουριστικές περιοχές της χώρας.
Σημειώνεται, ότι στο προαναφερθέν νέο υπό επεξεργασία νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ στην Αλβανία “On Renewable Energy Resources”, περιλαμβάνεται κεφάλαιο για την προώθηση των συστημάτων SWH, όπου προβλέπεται η 14 καθιέρωση υποχρέωσης εγκατάστασής τους, η δασμοφορολογική απαλλαγή των εισαγόμενων ή εγχώρια συναρμολογούμενων συστημάτων SWH κ.λπ..
Αντίστοιχες προβλέψεις περιέχονται για τα φωτοβολταϊκά συστήματα, η εγκατάσταση των οποίων σήμερα, λόγω έλλειψης θεσμικού πλαισίου, κινήτρων και Feed-In Tariffs, κρίνεται αντιοικονομική.
Βιομάζα – βιοκαύσιμα
Λαμβανομένου υπόψη ότι τα δάση καλύπτουν στην Αλβανία το 36% του συνολικού εδάφους της και παράγονται σημαντικές ποσότητες ξυλείας, ότι η γεωργία συνεισφέρει κατά 20% στο ΑΕΠ και η παραγωγή απορριμμάτων υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 240 κιλά ανά άτομο, στη χώρα υπάρχουν άφθονες πηγές πρώτων υλών για παραγωγή βιομάζας και βιοκαυσίμων, που όμως δεν έχουν αξιοποιηθεί.
Μέχρι σήμερα έχει δοθεί άδεια κατασκευής και λειτουργίας μονάδας εκμετάλλευσης βιομάζας (φοινικέλαιο) στη Lezha, δυναμικότητας 140 MW και προϋπολογιζόμενου κόστους 150 εκ. €, με δικαιούχο την ιταλική Albania Green Energy Shpk.
Επίσης, στα τέλη του 2011 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της πρώτης μονάδας παραγωγής βιοκαυσίμων στην Αλβανία, στο Πόρτο Ρομάνο του Δυρραχίου, επένδυση ύψους 5,5 εκατ. €, των εταιρειών πετρελαιοειδών Kastrati Group Αλβανίας και Bussinello Prodoti Petroliferi/B.P.P. SpA Ιταλίας, με εκτιμώμενη παραγωγή γύρω στους 100.000 τόν. ετησίως.
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=62437
Όπως σημειώνει η ελληνική πρεσβεία σε σχετική της έκθεση, η Αλβανία έχει θέσει στόχο τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στα πρότυπα της ΕΕ, τη δημιουργία ελκυστικού επενδυτικού κλίματος για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στον τομέα, καθώς και την εκμετάλλευση άλλων πέραν της υδροηλεκτρικής μορφών ΑΠΕ. Στα πλαίσια αυτά, η κυβέρνηση, με τη στήριξη του Energy Efficiency Centre (EEC), έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία νέου νομοσχεδίου με τίτλο “On Renewable Energy Resources”, όπου ενσωματώνεται και η οδηγία 2009/28/EC και καθιερώνεται μηχανισμός εγγυημένων τιμών. Η οριστική έγκριση – ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου αναμένεται στις αρχές του 2013.
Η περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Αλβανία, υποστηρίζεται και από τον οργανισμό International Finance Corporation ( IFC) της Παγκόσμιας Τράπεζας, που λειτουργεί ως σύμβουλος της Κυβέρνησης, αλλά και ενδιαφερόμενων επενδυτών –ιδιωτών, παρέχοντας τεχνογνωσία και υποστήριξη για πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης.
Η εικόνα στους επιμέρους τομείς της «πράσινης» ενέργειας έχει ως εξής, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2011:
Υδροηλεκτρική ενέργεια
Η Αλβανία, λόγω της μορφολογίας της, διαθέτει αφθονία χειμάρρων και μικρών ποταμών (πάνω από 150) και παραποτάμων που σχηματίζουν μεγάλους ποταμούς, με συνολική κατά μέσο όρο παροχή νερού γύρω στα 1.245 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φυσικών Πόρων, η εγκατεστημένη ισχύς από υδροηλεκτρικά έργα στην Αλβανία εκτιμάται ότι ανέρχεται σήμερα σε 1.466 MW (αντιστοιχεί στο 1/3 μόνο του δυναμικού της), με παραγωγή 5.283 GWh, και λειτουργούν 7 μεγάλοι και 38 μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ενώ άλλοι 32 μικροί σταθμοί βρίσκονται εκτός λειτουργίας.
Από το σύνολο των ως άνω 70 μικρών σταθμών, οι 22 είναι κρατικοί, οι 16 έχουν ιδιωτικοποιηθεί και οι 32 λειτουργούν βάσει συμβάσεων παραχώρησης. Μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 105 συμβάσεις παραχώρησης για την επισκευή, κατασκευή και λειτουργία 293 συνολικά Υ/Σ, δυναμικότητας 1.296 MW και παραγωγής 5.114 TWh, η πλειονότητα των οποίων όμως βρίσκεται ακόμη υπό σχεδιασμό/υλοποίηση.
Ειδικότερα έχουν υπογραφεί
- 91 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ΒΟΣ (Build-Operate-Transfer) για την κατασκευή 251 μικρών Υ/Σ,
- 3 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ΒΟΣ για την κατασκευή 6 μεγάλων Υ/Σ,
- 8 συμβάσεις παραχώρησης τύπου ROT (Rehabilitate-Operate-Transfer) για την επισκευή 31 υφιστάμενων Υ/Σ και
- 3 συμβάσεις παραχώρησης τύπου BOO (Build-Open-Operate) για την κατασκευή 5 Υ/Σ.
Μεγάλο είναι και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται σταθερά από πλευράς ξένων επιχειρήσεων για εξαγορά μεριδίων και συμμετοχή σε εταιρείες παραχωρησιούχων ή/και λήψη άδειας κατασκευής και λειτουργίας Υ/Σ στην Αλβανία, με κύρια χώρα προέλευσης των επενδυτών την Αυστρία (EVN AG, Verbund Hydro Power AG, Enso Hydro GmbH), αλλά και την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία κ.λπ., όπως και την Ελλάδα.
Γεωθερμική ενέργεια
Παρά τις εκτιμήσεις για σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό και πηγές και τον εντοπισμό αξιοποιήσιμων γεωθερμικών πεδίων, στον κλάδο της γεωθερμικής ενέργειας δεν έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος για τη χρήση της στην Αλβανία για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Αιολική ενέργεια
Η χώρα διαθέτει αξιόλογο και εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό και έχουν δοθεί άδειες (συμβάσεις παραχώρησης), στην πλειονότητα σε εταιρείες ιταλικών συμφερόντων, για την κατασκευή 11 αιολικών πάρκων, μέχρι το 2038, δυναμικότητας 1.600 MW περίπου, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει υλοποιηθεί κάποιο σχέδιο.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
- το αιολικό πάρκο Bilisht – Kapshtice, δυναμικότητας 150 MW, με παραχωρησιούχο τη Hera Shpk,
- τα δύο αιολικά πάρκα Shengin – Kodrat και Rencit στη Lezhe, δυναμικότητας 108 και 114 MW αντίστοιχα, με παραχωρησιούχο την ιταλική Albania Green Energy Shpk,
- τα πάρκα Karaburun και Llogara, δυναμικότητας 500 MW, με παραχωρησιούχο την Enpower Albania Shpk, θυγατρική της ιταλικής Moncada Energy Group,
- το πάρκο Butrint – Markat, δυναμικότητας 72 MW, με παραχωρησιούχο την ιταλική E-Vento Srl Albania Shpk,
- τα δύο αιολικά πάρκα Grykederdhja e Shkumbint, δυναμικότητας 145 MW, και Tepran, δυναμικότητας 72 MW, με παραχωρησιούχο την Alb Wind Energy Shpk,
- το πάρκο Kryevidh – Kavaja, που θα κατασκευαστεί από την ERS-08 Shpk (40 MW) και την ιταλική Unione Eolika Albania Shpk (150MW).
Ηλιακή ενέργεια
Η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται στην Αλβανία κυρίως για τη θέρμανση ύδατος, ενώ η παραγωγή ηλεκτρισμού είναι ιδιαίτερα περιορισμένη και αφορά μόνο κάλυψη ιδιωτικών ενεργειακών αναγκών. Όπως εκτιμάται, το 2010 βρίσκονταν σε λειτουργία 52.000 τ.μ. ηλιακών συλλεκτών, καλύπτοντας σημαντικό μέρος των αναγκών της χώρας (νοικοκυριών, ξενοδοχείων κ.ά. χώρων προσφοράς υπηρεσιών κ.λπ.) σε ζεστό νερό.
Για την επιτάχυνση της ανάπτυξης του κλάδου των συστημάτων ηλιακής θέρμανσης νερού (Solar Water Heating/SWH) υλοποιείται από το United Nations Development Programme (UNDP), με την υποστήριξη και συγχρηματοδότηση αναπτυξιακών φορέων (π.χ. German International Cooperation / GIZ), σχέδιο παροχής διευκολύνσεων, που στοχεύει στην εγκατάσταση 75.000 τ.μ. νέων συλλεκτών και την πώληση 20.000 τ.μ. συλλεκτών ετησίως, ώστε να επιτευχθεί λειτουργία 520.000 τ.μ. συλλεκτών μέχρι το 2020. Νέα συστήματα SWH έχουν μάλιστα πρόσφατα εγκατασταθεί, στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου, σε δημόσιες επαγγελματικές σχολές σε διάφορες πόλεις, όπως και σε κέντρα φιλοξενίας ξένων σε τουριστικές περιοχές της χώρας.
Σημειώνεται, ότι στο προαναφερθέν νέο υπό επεξεργασία νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ στην Αλβανία “On Renewable Energy Resources”, περιλαμβάνεται κεφάλαιο για την προώθηση των συστημάτων SWH, όπου προβλέπεται η 14 καθιέρωση υποχρέωσης εγκατάστασής τους, η δασμοφορολογική απαλλαγή των εισαγόμενων ή εγχώρια συναρμολογούμενων συστημάτων SWH κ.λπ..
Αντίστοιχες προβλέψεις περιέχονται για τα φωτοβολταϊκά συστήματα, η εγκατάσταση των οποίων σήμερα, λόγω έλλειψης θεσμικού πλαισίου, κινήτρων και Feed-In Tariffs, κρίνεται αντιοικονομική.
Βιομάζα – βιοκαύσιμα
Λαμβανομένου υπόψη ότι τα δάση καλύπτουν στην Αλβανία το 36% του συνολικού εδάφους της και παράγονται σημαντικές ποσότητες ξυλείας, ότι η γεωργία συνεισφέρει κατά 20% στο ΑΕΠ και η παραγωγή απορριμμάτων υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 240 κιλά ανά άτομο, στη χώρα υπάρχουν άφθονες πηγές πρώτων υλών για παραγωγή βιομάζας και βιοκαυσίμων, που όμως δεν έχουν αξιοποιηθεί.
Μέχρι σήμερα έχει δοθεί άδεια κατασκευής και λειτουργίας μονάδας εκμετάλλευσης βιομάζας (φοινικέλαιο) στη Lezha, δυναμικότητας 140 MW και προϋπολογιζόμενου κόστους 150 εκ. €, με δικαιούχο την ιταλική Albania Green Energy Shpk.
Επίσης, στα τέλη του 2011 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της πρώτης μονάδας παραγωγής βιοκαυσίμων στην Αλβανία, στο Πόρτο Ρομάνο του Δυρραχίου, επένδυση ύψους 5,5 εκατ. €, των εταιρειών πετρελαιοειδών Kastrati Group Αλβανίας και Bussinello Prodoti Petroliferi/B.P.P. SpA Ιταλίας, με εκτιμώμενη παραγωγή γύρω στους 100.000 τόν. ετησίως.
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=62437
No comments:
Post a Comment