Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) στις 24 Ιουνίου συμμετείχε στο Συνέδριο “Επενδύσεις & Υποδομές” για την πράσινη ανάπτυξη και την καινοτομία. Εκεί διοργανώθηκε workshop, στο οποίο αναλύθηκε η κατάσταση του κλάδου σήμερα και οι προοπτικές του για το μέλλον.
Τα κύρια σημεία που θίχτηκαν είναι τα ακόλουθα:
—Ανασκόπηση-λάθη του παρελθόντος
Η πρόβλεψη με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ΑΠΕ
ήταν ότι οι εθνικοί ενεργειακοί στόχοι για το 2020, σε συνδυασμό με
κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις και εθνικά προγράμματα, θα
διαμόρφωναν ένα νέο μοντέλο «πράσινης» ανάπτυξης, ενώ
παράλληλα η επίτευξη των στόχων θα συνεισέφερε στην ασφάλεια ενεργειακού
εφοδιασμού, στη βέλτιστη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και στην ενίσχυση
της ανταγωνιστικότητας βασικών κλάδων της Ελληνικής οικονομίας.
Πέντε χρόνια μετά, στο μέσο του διαστήματος μέχρι το 2020, είναι
προφανές ότι το Εθνικό Σχέδιο για τις ΑΠΕ έχει ήδη ξεπεραστεί και
απαιτείται η άμεση κατάρτιση γενικότερου μεσοπρόθεσμου (ως το 2020) και
μακροπρόθεσμου (ως το 2030) εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού με στόχο:
*την προσαρμογή του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου που
αφορά στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), στις νέες
«Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του
περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020)» και την κατάρτιση
μηχανισμού στήριξης νέων ΑΠΕ
*την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ΕΛΑΠΕ, την
προστασία των υφιστάμενων συμβάσεων και την εξάλειψη των παθογενειών του
παρελθόντος (στρεβλώσεις, ΕΤΜΕΑΡ, ΟΤΣ, ελλείμματα, κλπ).
*τον επανακαθορισμό του ενεργειακού μείγματος των τεχνολογιών ΑΠΕ
με την προώθηση αυτών που εμφανίζουν συγκριτικά πλεονεκτήματα κόστους
παραγωγής, εγχώριας προστιθέμενης αξίας, προώθησης τοπικής και
περιφερειακής ανάπτυξη και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα
*την προώθηση των τεχνολογιών που παρουσιάζουν σημαντική υστέρηση
—Γιατί ΜΥΗΕ;
Είναι σαφές ότι στο νέο ενεργειακό σχεδιασμό και στο νέο ενεργειακό
μείγμα τα ΜΥΗΕ καλούνται και πρέπει να παίξουν κυρίαρχο ρόλο. Η
σημαντική συμμετοχή των ΜΥΗΕ είναι αυταπόδεικτη αν
λάβει κανείς υπόψη του ότι απαντούν σε όλα τα ερωτήματα, ικανοποιούν όλα
τα κριτήρια που πρέπει να διέπουν τον νέο ενεργειακό σχεδιασμό και
λειτουργούν διορθωτικά στις λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος.
Συγκεκριμένα, η αυξημένη διείσδυση των ΜΥΗΕ στο νέο ενεργειακό μίγμα, θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα λαμβάνοντας υπόψη ότι:
Τα ΜΥΗΕ παράγουν την φθηνότερη πράσινη μορφή ενέργειας στην Ελλάδα,
με κόστος που είναι 20% χαμηλότερο από το κόστος που θα επιβαρυνόταν ο
καταναλωτής εάν η ίδια ενέργεια παραγόταν από εισαγόμενο φυσικό αέριο.
Είναι ενδεικτικό να αναφερθεί ότι σύμφωνα με το Μηνιαίο Δελτίο του
Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ της ΛΑΓΗΕ ΑΕ, το 2014, τα ΜΥΗΕ
κατέχοντας μόνο το 4,34% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος έργων ΑΠΕ,
συνεισέφεραν το 7,23% της συνολικά παραχθείσας από ΑΠΕ ενέργειας κατά
το ίδιο χρονικό διάστημα, ενώ αποζημιώθηκαν με ποσοστό ίσο με το 3,54%
των συνολικών πληρωμών του Ειδικού λογαριασμού.
Τα ΜΥΗΕ είναι επενδύσεις με μεγάλο χρόνο ζωής, ο οποίος ξεπερνά και τα 50 έτη με τους ίδιους βαθμούς ενεργειακής απόδοσης. Το γεγονός αυτό κάνει τα ΜΥΗΕ να έχουν την μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση σε χρόνο κύκλου ζωής,
την μεγαλύτερη συμμετοχή στην μείωση των αερίων του θερμοκηπίου ανά
μονάδα ενέργειας από όλες τις άλλες ΑΠΕ και την μεγαλύτερη αντίσταση σε
κάθε ρυθμό αύξησης του κόστους της παραγόμενης ενέργειας.
Τα ΜΥΗΕ σταθεροποιούν το τοπικό ηλεκτρικό δίκτυο, ελαχιστοποιώντας ή εξαλείφοντας προβλήματα που παρατηρούνται ειδικά σε απομακρυσμένα σημεία του δικτύου,
παράγοντας σχεδόν απολύτως προβλέψιμη ενέργεια βάσης, τη στιγμή που
καταλαμβάνουν για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας ενέργειας μικρότερο
τμήμα ηλεκτρικού δικτύου από άλλες ΑΠΕ και χωρίς την απαίτηση σημαντικών
έργων υποδομής. Το γεγονός αυτό βοηθά άμεσα στην αύξηση της διείσδυσης
άλλων ΑΠΕ (στοχαστικής τεχνολογίας) και πρέπει να αποτελέσει βασικό
κριτήριο για την διαμόρφωση του νέου 20ετούς μείγματος ενέργειας.
—Τι σημαίνει μια επένδυση ΜΥΗΕ σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα
Η συσσωρευμένη εμπειρία της τελευταίας 15ετίας, τόσο σε διεθνές
επίπεδο, όσο και στην Ελλάδα, όπου λειτουργούν ήδη περίπου περισσότερα
από 100 μικρά υδροηλεκτρικά έργα (πολλά από αυτά για
περισσότερα από 10 έτη), δείχνει καθαρά, και πέρα από κάθε αμφιβολία,
ότι η ίδρυση και λειτουργία ενός ΜΥΗΕ δημιουργεί ισχυρούς πόλους τοπικής
ανάπτυξης και περιβαλλοντικής αναβάθμισης και προσπορίζει
πολλαπλασιαστικά, μετρήσιμα και ουσιαστικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες,
στις περιοχές των οποίων εγκαθίστανται τα έργα αυτά. Συγκεκριμένα:
Τα ΜΥΗΕ είναι έργα με την μεγαλύτερη εγχώρια προστιθέμενη αξία από όλες τις ΑΠΕ. Πάνω από το 60% του προϋπολογισμού
των έργων είναι υλικά και υπηρεσίες που προέρχονται από την χώρα μας,
ποσοστό που ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε έργου μπορεί να
φθάσει ακόμη και το 90%. Ακόμη για την κατασκευή και
την συντήρηση των ΜΥΗΕ ασχολούνται πλειάδες επαγγελματίες διαφόρων
ειδικοτήτων που εδρεύουν κοντά στον τόπο εγκατάστασης.
Είναι επενδύσεις ΑΠΕ μικρές, αποκεντρωμένες, που υλοποιούν κατά
πλειοψηφία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κυρίως της περιφέρειας με άμεσο
αποτέλεσμα στην περιφερειακή συνοχή και με προφανείς επιπτώσεις στην
περιφερειακή αποκέντρωση και την απασχόληση, ιδίως σε ορεινές και
ημιορεινές απομακρυσμένες περιοχές.
Επιπλέον με δεδομένη τη γεωγραφική κατανομή των ΜΥΗΕ, δημιουργούνται
ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη, οικονομικά και κοινωνικά περιοχών
της περιφέρειας με την προσέλκυση επενδύσεων και δευτερογενώς με τη
δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις περιοχές αυτές. Έτσι δημιουργούνται
ισχυροί πόλοι τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης προσδίδοντας
πολλαπλασιαστικά, μετρήσιμα και ουσιαστικά οφέλη τόσο στις τοπικές
κοινωνίες όσο και στη χώρα γενικότερα.
Τα ΜΥΗΕ δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τα απολογιστικά
στοιχεία των τελευταίων ετών τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στην
Ελλάδα, πού λειτουργούν ήδη μερικές εκατοντάδες MW ΜΥΗΕ, αποδεικνύουν
ότι η αξιοποίηση των ΜΥΗΕ δημιουργεί σημαντικές επαγγελματικές
προοπτικές και επομένως νέες θέσεις εργασίας τόσο κατά το στάδιο
κατασκευής όσο και κατά το στάδιο λειτουργίας τους.
H ελληνική εμπειρία από κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών (της τάξης
των 3 MW), δείχνει ότι στη φάση κατασκευής απασχολούνται περίπου 10-25
άτοµα/MW για δύο χρόνια, ενώ στη φάση λειτουργίας-συντήρησής τους
απασχολούνται μόνιμα ~2 άτομα/MW.
Τα ΜΥΗΕ έχουν πολλαπλά ανταποδοτικά και αντισταθμιστικά οφέλη προς τις τοπικές κοινωνίες.
Αποτελούν στις περισσότερες περιπτώσεις έργα πολλαπλού σκοπού
εξυπηρετώντας ταυτόχρονα με την παραγωγή ενέργειας αρδευτικές ή
υδρευτικές ανάγκες, λειτουργώντας ως έργα αντιπλημμυρικής προστασίας της
περιοχής και του υδατορεύματος (δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα εκτεταμένο
δίκτυο παρακολούθησης υδρολογικών μεγεθών και δεικτών) ή συμβάλλοντας
στην αντιπυρική προστασία δασικών εκτάσεων μέσω της χρήσης του αγωγού
προσαγωγής ως πυροσβεστικού δικτύου ή μέσω δημιουργίας αντιπυρικών
ζωνών.
Τα ΜΥΗΕ αποδίδουν ως αντισταθμιστικό τέλος ποσοστό ίσο με το 3% των εσόδων στις τοπικές κοινωνίες,
ενίσχυση σημαντική που παρέχεται συνήθως σε απομακρυσμένες ορεινές και
ημιορεινές κοινότητες της χώρας. Ειδικά τα ΜΥΗΕ που είναι εγκατεστημένα
σε προστατευόμενες περιοχές αποδίδουν και ένα επιπλέον 1% στον
αντίστοιχο φορέα διαχείρισης.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργού ΠΕΚΑ, ποσό ίσο με 16,5
εκατομμύρια €, αναμένεται να πιστωθεί άμεσα στους λογαριασμούς ρεύματος
των κατοίκων των τοπικών διαμερισμάτων των περιοχών όπου λειτουργούν
ΜΥΗΕ & Αιολικά, ενώ ποσό ίσο με 28 περίπου εκατομμύρια ευρώ έχει ήδη
αποδοθεί στα ταμεία των Δήμων όπου λειτουργούν έργα. Εκ του παραπάνω
ποσού, ποσοστό ίσο με 13,5% προέρχεται από την παρακράτηση των εσόδων
λειτουργίας ΜΥΗΕ εγκατεστημένης ισχύος, ίσης με το 4,4% (!!) της
συνολικής εγκατεστημένη ισχύος έργων ΑΠΕ.
—Η ελληνική αναγκαιότητα
Σήμερα, η μεγάλη πρόκληση για αξιοποίηση του μεγάλου διαθέσιμου
μικροϋδροηλεκτρικού δυναμικού της χώρας, η οποία θα συμβάλλει στη μείωση
του ενεργειακού κόστους και στη βελτίωση της
ανταγωνιστικότητας της, με προφανείς θετικές επιπτώσεις στην τοπική και
περιφερειακή ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είναι
εκτός από υπαρκτή και αναγκαία.
O στόχος για την διείσδυση στο ενεργειακό μίγμα μιας
μικρουδρηλεκτρικής ισχύος που θα φτάνει τα 1.000 MW και η οποία θα
μπορεί να καλύψει ποσοστό από 10-14% στους εθνικούς στόχους μέχρι το
2030, είναι εφικτός αν η πολιτεία αποφασίσει να ενισχύσει ποικιλοτρόπως
τα ΜΥΗΕ, εξασφαλίζοντας απλές και ισότιμες αδειοδοτικές διαδικασίες και
σοβαρή πολιτική ενίσχυση στην ανάπτυξη της αυξημένης εγχώριας
προστιθέμενης τεχνολογίας των ΜΥΗΕ.
http://www.econews.gr/2015/06/29/mikra-ydroilektrika-ape-123228/