IEA: Καθε χώρα μπορεί να ενσωματώσει στο σύστημά της μεγάλο μερίδιο αιολικών και φωτοβολταϊκών

«Μπορούν τα συστήματα ηλεκτρισμού να παραμείνουν αξιόπιστα και να κρατήσουν χαμηλά το κόστος της ενέργειας ενώ θα ενσωματώνουν μεγάλο μερίδιο ΑΠΕ από μεταβλητές πηγές; Κι αν ναι, πώς είναι εφικτό κάτι τέτοιο;»

Σε αυτά τα ερωτήματα φιλοδοξεί να απαντήσει η νέα μελέτη που εξέδωσε χθες ο ΙΕΑ. Η μελέτη υποστηρίζει ότι ενσωματώνοντας μεγάλο μερίδιο, ύψους π.χ. 30%, αιολικών και φωτοβολταϊκών στο μείγμα της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, θα υπάρξει μακροπρόθεσμα μικρή μόνο αύξηση του κόστους.

Βασικό πόρισμα της μελέτης είναι ότι κάθε χώρα μπορεί να φτάσει να έχει μεγάλο μερίδιο αιολικής και ηλιακής ενέργειας με συμφέρον κόστος. Ωστόσο, η μελέτη τονίζει ότι η μετάβαση σε αυτά τα νέα συστήματα θα είναι πιο δύσκολη για κάποιες χώρες σε σχέση με κάποιες άλλες. Το κόστος της μετάβασης εξαρτάται από το πόσο ευέλικτο είναι το σύστημα που ισχύει σήμερα, αλλά και τι στρατηγική υιοθετήθηκε προκειμένου να αναπτυχθεί η ευελιξία του συστήματος μακροπρόθεσμα.

«Η ενσωμάτωση υψηλών μεριδίων μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταβλητή σημαίνει ουσιαστικά το μετασχηματισμό των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας», τόνισε η εκτελεστική διευθύντρια του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, κ. Maria van der Hoeven, παρουσιάζοντας τη νέα σειρά του ΙΕΑ με τίτλο «The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power System». Η σειρά αποτελεί την τελευταία από μια σειρά μελετών του Οργανισμού που σκοπό έχουν να ρίξουν φως στις προκλήσεις και ευκαιρίες της ενσωμάτωσης μεταβλητών ΑΠΕ στα συστήματα ενέργειας σε όλο τον κόσμο.

Η νέα αυτή μελέτη απαιτεί αλλαγή στην αντίληψη που έχουμε όσον αφορά τα συστήματα ενέργειας, σύμφωνα με την εκτελεστική διευθύντρια του ΙΕΑ. «Σύμφωνα με την κλασσική προσέγγιση, οι μεταβλητές ΑΠΕ εισέρχονται σε ένα υφιστάμενο σύστημα χωρίς να λαμβάνουμε υπ΄όψιν όλες τις διαθέσιμες επιλογές αναφορικά με τον συνολικό μετασχηματισμό του. Αυτή η προσέγγιση χάνει, όμως, την ουσία», τονίζει η κ. van der Hoeven. Η ολοκλήρωση δε σημαίνει απλώς μία συνήθη πρόσθεση αιολικής και ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα, τονίζει. «Πρέπει να μετασχηματίσουμε συνολικά το σύστημα ώστε αυτό να γίνει σε συμφέρον κόστος».

Σήμερα, η αιολική ενέργεια και τα φωτοβολταϊκά αντιστοιχούν περίπου μόλις στο 3% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά κάποιες χώρες ήδη διαθέτουν πολύ υψηλά
μετοχές: Στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Δανία, τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά αντιπροσώπευαν αντίστοιχα, από περίπου 10 έως πάνω από 30 % της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2012 σε ετήσια βάση.

Η έκθεση αναφέρει ότι, για κάθε χώρα, η ενσωμάτωση του πρώτου 5-10 % μεταβλητών ΑΠΕ στο σύστημά της δεν αποτελεί καμία τεχνική ή οικονομική πρόκληση, με την προϋπόθεση ότι πληρούνται τρεις προϋποθέσεις: πρέπει να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη τοπικών «hot spots» μεταβλητών ΑΠΕ, οι μεταβλητές ΑΠΕ πρέπει να συμβάλουν στη σταθεροποίηση του δικτύου, όταν χρειάζεται, και οι προβλέψεις για μεταβλητές ΑΠΕ πρέπει να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά. Αυτά τα χαμηλότερα επίπεδα ενσωμάτωσης είναι εφικτά στο πλαίσιο των υφιστάμενων συστημάτων, επειδή ήδη οι ίδιοι ευέλικτοι πόροι που ήδη χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της μεταβλητότητας της ζήτησης μπορούν να επιστρατευθούν και για την ενσωμάτωση μεταβλητών ΑΠΕ όπως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Αυτοί οι πόροι μπορούν να είναι ευέλικτοι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, υποδομές του δικτύου, ή η ανταπόκριση σε ανάγκες αποθήκευσης και ζήτησης.

Ωστόσο, για ποσοστά άνω του 30% απαιτείται ο μετασχηματισμός ολόκληρου του συστήματος. Για το σκοπό αυτό τρεις είναι οι απαιτούμενες προϋποθέσεις: η ανάπτυξη των μεταβλητών ΑΠΕ με χρήση εξελιγμένη τεχνολογία, η βελτίωση, επί καθημερινής βάσης, των ενεργειακών συστημάτων και αγορών και, τέλος, οι επενδύσεις σε επιπλέον ευέλικτους πόρους.

Οι προκλήσεις ενός τέτοιου μετασχηματισμού εξαρτώνται από το αν το ενεργειακό σύστημα είναι «σταθερό», δλδ . αν χωρίς σημαντικές επενδύσεις μπορεί να αντεπεξέλθει βραχυπρόθεσμα στη ζήτηση ή «δυναμικό», αν δλδ. απαιτεί σημαντικές βραχυπρόθεσμες επενδύσεις, ώστε να αντεπεξέλθει στην αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρισμού ή για την αντικατάσταση παλαιών υποδομών.

Η νέα έκδοση του ΙΕΑ βοηθά στο να διασαφηνιστεί η διαφορά αντίληψης που υπάρχει ανά τον κόσμο σχετικά με τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Σε σταθερά συστήματα, όπως π.χ. αυτά της Ευρώπης, η υφιστάμενη βάση υποδομών θα συμβάλει στο να υπάρξει επαρκής ευελιξία ώστε να αυξηθεί περαιτέρω η παραγωγή από μεταβλητές ΑΠΕ. Ωστόσο, καθώς απουσιάζει η αύξηση της ζήτησης, η αύξηση στην παραγωγή από μεταβλητές ΑΠΕ αναπόφευκτα θα σημάνει αντικατάσταση των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής, γεγονός που θα πιέσει οικονομικά το σύστημα.

Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από βασικά οικονομικά μεγέθη. Οι αλλαγές στην αγορά ενέργειας, συνεπώς, δεν επέρχονται μόνο ως συνέπεια της μεταβλητότητας. Η πρόκληση της αλλαγής σε σταθερά συστήματα έχει δύο σκέλη: την ανάπτυξη των νέων ευέλικτων συστημάτων και των περιορισμό των μη ευέλικτων τμημάτων των παλιών συστημάτων.

Οι κυβερνήσεις με σταθερά συστήματα αντιμετωπίζουν δύσκολες προκλήσεις πολιτικής σχετικά με το πώς θα χειριστούν τις αναδιανεμητικές επιπτώσεις, ιδίως εάν άλλες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αποσυρθούν πριν από το τέλος της «ζωής» τους και, αν ναι, ποιος θα πληρώσει για τις νέες υποδομές. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων θα είναι δυνατή μόνο μέσα από μια συλλογική προσπάθεια από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και της βιομηχανίας.

Σε κάθε περίπτωση, «αυτές οι προκλήσεις μπορούν να υπερνικηθούν και δεν πρέπει να τις αφήσουμε να μας κάνουν να παραβλέψουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναφορικά με την ενεργειακή ασφάλεια και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αν οι χώρες του ΟΟΣΑ θέλουν να διατηρήσουν τη θέση τους ως πρωτοπόροι στον τομέα αυτό, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτά τα ερωτήματα στο εξής», δήλωσε η κα Van der Hoeven.

Αντίθετα, σε περιπτώσεις «δυναμικών» συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, όπως στην Ινδία, την Κίνα, τη Βραζιλία και άλλες αναδυόμενες οικονομίες, τα αιολικά και φωτοβολταϊκά μπορεί να είναι οικονομικά αποδοτικές λύσεις για την κάλυψη της αύξησης της ζήτησης. Η ενσωμάτωση μεταβλητών ΑΠΕ στο δίκτυο μπορεί - και πρέπει - να αποτελέσει προτεραιότητα. Με κατάλληλες επενδύσεις, ένα ευέλικτο σύστημα μπορεί να δημιουργηθεί από την αρχή, παράλληλα με την ανάπτυξη των μεταβλητών ΑΠΕ. «Οι αναδυόμενες οικονομίες έχουν πραγματικά μια ευκαιρία ! Μπορούν να κάνουν το άλμα προς το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας του 21ου αιώνα -. Και πρέπει να καρπωθούν τα σχετικά οφέλη», κατέληξε η εκτελεστική διευθύντρια του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.

http://www.energia.gr/article.asp?art_id=79610