Οι προοπτικές της Κύπρου στην ΑΟΖ μετά την ανακάλυψη των κοιτασμάτων
υδρογονανθράκων προδιαγράφονται πολύ θετικές, ωστόσο πρέπει να
αναμένεται η τελική ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της δεύτερης
επιβεβαιωτικής γεώτρησης, όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Michael Leigh, ανώτερος
σύμβουλος στο German Marsall Fund (GMF) των ΗΠΑ, ενός ιδρύματος που
συστάθηκε εδώ και τέσσερις δεκαετίες και ασχολείται με τη διατλαντική
συνεργασία.
Παλιός γνώριμος της Κύπρου ο κ. Leigh, Βρετανός στην καταγωγή, αφού
διετέλεσε για χρόνια ανώτερος αξιωματούχος στις Βρυξέλλες και την
περίοδο 2000- 2003 ήταν διευθυντής της Διεύθυνσης Διεύρυνσης, υπεύθυνος
για την Κύπρο, τη Βουλγαρία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία και την Τουρκία. Το
2006 διορίστηκε Γενικός Διευθυντής Διεύρυνσης. Τα τελευταία δύο χρόνια
δραστηριοποιείται στο GMF σε προγράμματα που έχουν να κάνουν με τον
τομέα της ενέργειας υπό το φως της ανακάλυψης κοιτασμάτων
υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.Στην Κύπρο βρίσκεται για τη διοργάνωση ενός διήμερου εργαστηρίου για τους υδρογονάνθρακες και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Κύπρο και την Αν. Μεσόγειο.
Με αφορμή το εργαστήριο, οι εργασίες του οποίου αρχίζουν αύριο με χαιρετισμούς από τους Υπουργούς Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας, ο κ. Leigh παρέθεσε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, στην οποία αναφέρθηκε στις προοπτικές για μετατροπή της Κύπρου σε ενεργειακό κέντρο της περιοχής, για το ρόλο της Τουρκίας, τους συσχετισμούς Κυπριακού-εντοπισμού υδρογονανθράκων και άλλα.
Ο κ. Leigh δηλώνει ότι αναμφίβολα υπάρχουν τεράστιες προοπτικές ωστόσο τονίζει ότι μέχρις ότου υπάρχει επαλήθευση των ποσοτήτων κοιτασμάτων, μετά την δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση και μέχρι την έλευση του φυσικού αερίου έως τα τέλη του 2020, η Κύπρος πρέπει να αναπτυχθεί σε άλλους τομείς όπως αυτούς των υποδομών, της ναυτιλίας και του εναλλακτικού τουρισμού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξη του κ. Leigh στο ΚΥΠΕ
Ερ. Καταρχάς πείτε μας λίγα λόγια για το German Marhall Fund
Απ. Το GMF, με το οποίο δραστηριοποιούμαι τα τελευταία δύο χρόνια, είναι ένα ίδρυμα το οποίο συστάθηκε πριν από 40 χρόνια για προώθηση της διατλαντικής συνεργασίας σε τομείς που ενδιαφέρουν τόσο τις ΗΠΑ όσο και την ΕΕ. Σίγουρα ο τομέας της ενέργειας είναι πολύ σημαντικός στις δικές μας δράσεις και πριν από δύο χρόνια ξεκίνησα ένα πρόγραμμα με το GMF για τις συνέπειες σε Κύπρο και Ισραήλ, αλλά και γενικότερα στην ΕΕ, από την ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό εκδώσαμε διάφορες δημοσιεύσεις, κάναμε και μελέτες αλλά και διοργανώσαμε διάφορες εκδηλώσεις, να υπενθυμίσω ότι ο Υπουργός Ενέργειας κ. Λακκοτρύπης μίλησε σε εκδήλωση του GMF στην Ουάσινγκτον πριν από λίγες μέρες.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι πρόκειται για μια διαδικασία που είναι σε εξέλιξη και μετά το εργαστήριο στη Λευκωσία, θα έχουμε εκδήλωση στο Λονδίνο.
Θα έλεγα ότι η κυριότερη δυναμική του όλου project έγκειται στο πώς αυτά τα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ευημερία των λαών στην περιοχή, χωρίς να παραγνωρίζουμε τα διάφορα πολιτικά γεγονότα. Και επίσης θέλουμε να υπάρξει ανταλλαγή εμπειριών από διάφορες χώρες για το πώς αυτές κατάφεραν να έχουν επιτυχή αποτελέσματα τόσο στη γεώτρηση όσο και στην παραγωγή αερίου, παρά την πολιτική κατάσταση στην περιοχή του.
Ερ. Ας μιλήσουμε λοιπόν συγκεκριμένα για το διήμερο εργαστήριο στη Λευκωσία, στο οποίο θα απευθύνουν χαιρετισμούς οι Υπουργοί Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας, ο ΥΠΟΙΚ, ο Πρέσβης των ΗΠΑ, διακεκριμένοι επιστήμονες από ΗΠΑ, Ελλάδα, Κύπρου, Ισραήλ κτλ.
Απ. Να πω ότι βεβαίως στο παρελθόν υπήρξαν διάφορα σεμινάρια και συνέδρια στα οποία γινόταν συζήτηση για τον ευρύ τομέα της ενέργειας. Το συγκεκριμένο εργαστήριο είναι θα έλεγα πιο εξειδικευμένο, θέλει να διερευνήσει συγκεκριμένα ζητήματα, πρώτον πώς η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί να συμβάλει στην αναβίωση της κυπριακής οικονομίας και δεύτερο πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η περίοδος μέχρι την έλευση του φυσικού αερίου ώστε να τεθούν σε εφαρμογή ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία του περιβάλλοντος και αποφυγή ατυχημάτων.
Ως GMF έχουμε μια σειρά από εκτενή προγράμματα που καλύπτουν τη Μεσόγειο, υπάρχει και ομάδα στρατηγικής για τη Μεσόγειο και ο Πρέσβης Ατταλίδης συμμετείχε στο παρελθόν σε αυτή την ομάδα. Μέσω αυτών των προγραμμάτων γίνεται συζήτηση επί διαφόρων θεμάτων, εκπαίδευσης, παροχής τεχνογνωσίας, στρατηγικών πτυχών κοκ .
Ερ. Συμφωνείτε ότι το μέλλον της Κύπρου βρίσκεται στο, τομέα των υδρογονανθράκων;
Απ. Όταν ο Υπουργός κ. Λακκοτρύπης μίλησε στο GMF πριν από δέκα μέρες, τόνισε το γεγονός ότι η έλευση του φυσικού αερίου στον αγωγό θα γίνει σε μια δεκαετία και ότι η Κύπρος πρέπει να θέσει τις βάσεις για ανάκαμψη της οικονομίας της πολύ πριν από αυτό. Πρέπει να αναπτύξει τα στρατηγικά της πλεονεκτήματα στην περίοδο που μεσολαβεί από τώρα έως και την έλευση το αερίου , πρέπει να γίνει προκαταρκτική εργασία στους τομείς των υποδομών και αυτό ναι μπορεί να δημιουργήσει θέσεις κάποιες θέσεις εργασίας.
Είναι επίσης αλήθεια ότι η Κυβέρνηση έχει κάποια έσοδα από τις άδειες εκμετάλλευσης, ωστόσο γενικά ομιλούντες, τα οικονομικά οφέλη θα αρχίσουν να φαίνονται σε μια δεκαετία. Την ίδια ώρα όμως η Κύπρος πρέπει να δώσει έμφαση σε κάποιους τομείς προτεραιότητας ώστε η οικονομία ‘να σταθεί και πάλι τα πόδια της’.
Ερ Ποιοι είναι αυτοί οι τομείς κατά την άποψή σας;
Απ. Να πω καταρχήν ότι στο εργαστήριο θα μας μιλήσει ο κ. Πηλείδης των Βιομηχάνων και βεβαίως δεν γνωρίζω σε τι θα επικεντρωθεί. Όμως γνωρίζω ότι διάφοροι Κύπριοι οικονομολόγοι θεωρούν ότι τουλάχιστον σε δύο τομείς οι προοπτικές είναι ανεκμετάλλευτες. Ένας για παράδειγμα τομέας είναι αυτός των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο ιατρικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός κτλ. Ο άλλος τομέας αφορά ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στην ναυτιλιακή βιομηχανία.
Στο παρελθόν η Κύπρος είχε περιορισμένη εμπλοκή σε ένα μόνο τομέα που αφορά τις εγγραφές στο νηολόγιο.
Όμως λαμβανομένης υπόψη της γεωγραφικής της θέσης και του γεγονότος ότι θα υπάρχει αυξημένη ναυτιλιακή δραστηριότητα με την έλευση του αερίου, η Κύπρος μπορεί να έχει μια πιο εξέχουσα θέση στη ναυτιλιακή βιομηχανία και να αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών όπως διευκολύνσεις στα λιμάνια και σε άλλες συναφείς υπηρεσίες.
Γνωρίζω ότι ο βιομηχανικός κόσμος της Κύπρου και άλλοι οικονομολόγοι και αναλυτές έχουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου και ο κ. Πηλείδης που θα μιλήσει την Τετάρτη θα αναπτύξει αυτό τον τομέα.
Νομίζω ότι η άποψή τους έγκειται στο ότι ο τομέας της ενέργειας μπορεί να είναι το μεγάλο πλεονέκτημα και μπορεί να δώσει περαιτέρω ώθηση στην οικονομία σε μια δεκαετία.
Και ο τομέας των τραπεζικών υπηρεσιών, παρά τη μεγάλη του συρρίκνωση, πιστεύω ότι ένας πιο ευέλικτος τομέας παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών , μπορεί να περιλαμβάνεται στα συγκριτικά πλεονεκτήματα πάνω στα οποία μπορεί να κτίσει η Κύπρος.
Ερ. Άρα από τώρα έως και το 2020 θεωρείται ότι μπορεί να μιλάμε για μια περίοδο προσαρμογής/μετάβασης από την οποία η Κύπρος έχει να κερδίσει πολλά και πρέπει να την εκμεταλλευτεί;
Απ. Αναμφίβολα. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να αντικατασταθεί ο τομέας των υπηρεσιών ο οποίος κατείχε μεγάλο μέρος του ΑΕΠ της Κύπρου. Χρειάζεται μεγάλη δουλειά για να πειστούν και οι επενδυτές να έρθουν να επενδύσουν εδώ σε άλλους τομείς, όμως μπορεί να αναπτυχθεί ένα επενδυτικό κλίμα για άλλης μορφής επενδύσεις.
Ερ. Πιστεύετε ότι η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να ηγηθεί της προσπάθειας για να καταστεί η Ανατολική Μεσόγειος ένας σημαντικός ενεργειακός κόμβος;
Απ. Πιστεύω ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να αφήσουμε τις εταιρείες να μιλήσουν, αυτοί είναι οι ειδικοί.
Στην περίπτωση της Κύπρου λοιπόν, οι εταιρείες που βρίσκονται τώρα εδώ, η Noble, η ENI, η Total and KOGAS έχουν σημαντική εμπειρία στον τομέα τους και γνωρίζουν ότι έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά κοιτάσματα ειδικά στο τεμάχιο 12, στην Αφροδίτη. Είναι φυσικά σε εξέλιξη η δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση και τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν πιθανότατα στα τέλη του έτους, αρχές του επόμενου. Έχουμε και τις έρευνες της ΕΝΙ και της Τοtal και αυτές θα ανακοινώσουν για τα κοιτάσματα στα τεμάχια στα οποία ερευνούν άρα, όπως λένε και οι ειδικοί, υπάρχει προοπτική και αυτή η προοπτική διαγράφεται καλή, στη βάση των μέχρι τώρα ευρημάτων.
Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι θα υπάρξουν και επιπρόσθετα ευρήματα αλλά για την ώρα ασχολούμαστε με αυτά που έχουνε ενώπιόν μας και με βάση τους υπολογισμούς τα κοιτάσματα στην Αφροδίτη ανέρχονται στα 5-8 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια.
Και αν αυτό επιβεβαιωθεί και κυμαίνεται στις ψηλές τιμές του 5-8 τρις κ.μ τότε έχουμε τη βάση για την εξαγωγική βιομηχανία. Τα επιπρόσθετα ευρήματα φυσικά θα ενισχύσουν τις υπάρχουσες ενδείξεις και ναι αυτό θα δώσει στην Κύπρο μια σημαντική συγκέντρωση (κοιτασμάτων) και ναι θα μπορεί να ηγηθεί της προσπάθειας για να καταστεί η περιοχή ένα ενεργειακό κέντρο.
Φυσικά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η δραστηριότητα των άλλων χωρών, του Ισραήλ και του Λιβάνου ο οποίος όμως έχει μείνει λιγάκι πίσω στην διαδικασία. Πρέπει να δούμε πώς οι διάφορες εταιρείες και οι Αρχές στις χώρες αυτές αντικρίζουν την προοπτική να εξάγεται αέριο μέσω Κύπρου στο μέλλον. Άρα θέλω να πω ότι ναι ο στόχος, η προοπτική για να καταστεί η περιοχή ενεργειακός κόμβος με ηγέτιδα χώρα την Κύπρο υπάρχει, και σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο μπορεί να υλοποιηθεί, ωστόσο υπάρχουν μια σειρά από αναπάντητα ερωτήματα τα οποία πρώτα χρειάζονται απαντήσεις.
Ερ. Είναι εφικτό, πραγματοποιήσιμο να γίνει προπώληση αερίου;
Απ. Και αυτό το θέμα θα το θίξουμε στο εργαστήριό μας. Υπάρχουν σίγουρα δομές μέσω των οποίων μπορεί να υπάρξουν έσοδα μέσω της προπώλησης των δικαιωμάτων αγοράς, για το θέμα αυτό φυσικά υπάρχουν επιχειρήματα και υπέρ και κατά. Και στο συγκεκριμένο θέμα στο εργαστήριο ο εισηγητής αναφέρεται στις συνθήκες που επικράτησαν σε άλλες χώρες οι οποίες και προχώρησαν σε προπώληση. Τίθεται και το ερώτημα της ποσότητας και της ποιότητας των κοιτασμάτων. Το αέριο διαφέρει και με βάση κάποια χαρακτηριστικά του μπορεί να πωληθεί σε ψηλή τιμή ή όχι. Αυτά αναλύονται περιεκτικά στη μελέτη του εισηγητή αλλά πιστεύω καταληκτικά ότι ναι υπάρχει πιθανότητα προπώλησης αλλά πρέπει να γίνουν προσεκτικοί υπολογισμοί.
Ερ. Πόσο σημαντική είναι η εμπλοκή μιας αμερικανικής εταιρείας στην όλη διαδικασία;
Απ. Αυτή η εξέλιξη είναι σημαντική από την οπτική γωνιά των ΗΠΑ. Βρέθηκα στην Ουάσιγνκτον όταν ο Κύπριος Υπουργός ήταν εκεί και είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με Αμερικανούς αξιωματούχους. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι τόσο στους επιχειρηματικούς κύκλους όσο και στην Κυβέρνηση η ανακάλυψη των κοιτασμάτων έχει δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον για το ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος. Συνομιλώντας και με Κύπριους αξιωματούχους, μου ανέφεραν ότι οι πόρτες τώρα στην Ουάσινγκτον είναι ανοικτές. Υπάρχει ενδιαφέρον στις ΗΠΑ λόγω και της εμπλοκής αμερικανικής εταιρείας αλλά και για γεωστρατηγικούς λόγους. Το γεγονός για παράδειγμα ότι η Κύπρος εργάζεται σε στενή επαφή με το Ισραήλ και εν δυνάμει και με την Ελλάδα, αυτό έχει τεράστιο ενδιαφέρον για τις ΗΠΑ.
Ερ. Ο ρόλος της Άγκυρας στην όλη διαδικασία, σας ανησυχεί;
Απ. Το ζήτημα εδώ, όπως η Άγκυρα το αντικρίζει, έχει να κάνει με θέματα οριοθέτησης της αποκλειστικής ζώνης. Υπάρχει βεβαίως και το ζήτημα ότι και οι δύο κοινότητες πρέπει να επωφεληθούν από τον φυσικό πλούτο, αυτό το εγείρει η Τουρκία, και γνωρίζω και τις απόψεις διαφόρων Κυβερνήσεων στην Κύπρο για αυτό και πώς πρέπει να προσεγγιστεί. Γνωρίζω βεβαίως και τις ενέργειες της Άγκυρας το 2011 όταν άρχισε η γεώτρηση, τις διάφορες τοποθετήσεις της οι οποίες ευτυχώς δεν μετουσιώθηκαν σε ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι παρά το γεγονός ότι υφίσταται το Κυπριακό και παρά τις τουρκικές τοποθετήσεις για το δικαίωμα της Κύπρου στην ΑΟΖ της και όλα τα συναφή με αυτό (υφαλοκρηπίδα κτλ) διεθνείς εταιρείες δεν έχουν αποθαρρυνθεί, απεναντίας βλέποντας και το τι έγινε στο δεύτερο γύρο αδειοδότησης, έδειξαν ενδιαφέρον εταιρείες από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τη Ασία και στο τέλος δόθηκε άδεια σε δύο ευρωπαϊκές εταιρείες μία εκ των οποίων η ΕΝΙ, δραστηριοποιείται και στην Τουρκία.
Άρα αυτό υπογραμμίζει ότι παρά τις διαφορές που υπάρχουν και αυτές πρέπει να συζητηθούν και από τις δύο πλευρές για να μην υπάρχει ένταση στο μέλλον στην περιοχή, οι μεγάλες διεθνείς εταιρίες βλέπουν τις προοπτικές που υπάρχουν και αυτό τους έδωσε ώθηση να εμπλακούν στη διαδικασία.
Ερ. Τι θα απαντούσατε σε αυτούς που συνεχώς εγείρουν θέμα διασύνδεσης του Κυπριακού με τους υδρογονάνθρακες;
Απ. Να αρχίσω λέγοντας ότι είμαι σίγουρος πως όσοι παρακολουθούν στενά το Κυπριακό και τις προσπάθειες επίλυσής του τα τελευταία είκοσι τουλάχιστον χρόνια, αναγνωρίζουν ότι τα ζητήματα που εγείρονται στο τραπέζι είναι τα ίδια σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Θεωρώ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι δυο πλευρές θα εμπλακούν σε διάλογο και θα συζητήσουν τα ζητήματα αυτά και ελπίζω να υπάρξει κατάληξη σε συμφωνία το συντομότερο. Οι δύο πλευρές θα δουν σε ποιο βαθμό το θέμα της ενέργειας θα τους απασχολήσει. Θα συζητήσουν θέματα διακυβέρνησης και αρμοδιοτήτων της ομόσπονδης Κυβέρνησης και των κρατιδίων σε μελλοντική λύση και φαντάζομαι το ζήτημα της ενέργειας θα εγερθεί . Όμως να ξεκαθαρίσω ότι το κατά πόσο αυτό θα είναι ένα παράλληλο ζήτημα ή αναπόσπαστο θέμα της όλης διαδικασίας, εγώ ως ξένος δεν μπορώ να έχω άποψη, αυτό θα πρέπει να το δουν και να το ξεκαθαρίσουν μεταξύ τους οι δύο πλευρές.
Ερ. Αναφερθήκατε στην αρχή σε περιβαλλοντικά θέματα που θα απασχολήσουν το εργαστήριο. Θέλετε να γίνεται πιο συγκεκριμένος;
Απ. Το γεγονός ότι η έλευση θα πάρει κάποια χρόνια δίνει το πλεονέκτημα στην Κύπρο να εφαρμόσει τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας σε περιπτώσεις ατυχημάτων.
Στο εργαστήριο θα μας απασχολήσουν και οι νέες οδηγίες της ΕΕ σε θέματα ασφάλειας μετά το ατύχημα στον κόλπο του Μεξικού. Αυτές οι οδηγίες εφαρμόζονται από την Noble και η ίδια η Κύπρος ως κράτος πρέπει να τις θέσει σε εφαρμογή ως το 2015 νομίζω. Θα συζητηθούν λοιπόν οι υποχρεώσεις της Κύπρου ως μέλος της ΕΕ στοn τομέα αυτό, θα έχουμε ομιλητές από το Ισραήλ και ελπίζω και από το Υπουργείο Γεωργίας της Κύπρου.
Ελπίζω επίσης οι χώρες της περιοχής να συμφωνήσουν-ανεξαρτήτως πολιτικών καταστάσεων- στην ανάγκη να υπάρξει ένα σχέδιο δράσης για προστασία του περιβάλλοντος και για θέματα ασφάλειας σε περίπτωση ατυχήματος, γιατί είναι προς το συμφέρον όλων. Να καταλήξουμε δηλαδή σε δέσμη μέτρων για να λαμβάνονται από όλες τις χώρες της περιοχής σε περίπτωση ατυχήματος και αυτό ανεξάρτητα από τις ευρωπαϊκές οδηγίες που είναι καθαρά για θέματα πρόληψης. Δηλαδή σε περίπτωση ατυχήματος να υπάρχει γρήγορη και αποτελεσματική παρέμβαση και χρήση εξοπλισμού για αντιμετώπιση ατυχημάτων, διαρροών πετρελαίου κτλ. Και πιστεύω η Κύπρος μπορεί να ηγηθεί της προσπάθειας αυτής.
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=74368
No comments:
Post a Comment