«Σκάει» η απόφαση της διαιτησίας για τη διένεξη ΔΕΠΑ με BOTAS – Φόβοι για αναδρομικές αυξήσεις στο αέριο

Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, η έκδοση της απόφασης του διαιτητικού δικαστηρίου στο οποίο έχουν προσφύγει η ΔΕΠΑ και η Τουρκική BOTAS για δύο μεταξύ τους εκκρεμότητες.

Η μία εξ αυτών, δηλαδή η αναδρομική χρέωση ή όχι, ποσών που αφορούν τα κόστη μεταφοράς του Αζέρικου αερίου εντός του Τουρκικού εδάφους, επηρεάζει άμεσα τους πελάτες της ΔΕΠΑ (ηλεκτροπαραγωγούς και βιομηχανικούς πελάτες), καθώς σε περίπτωση που η ΔΕΠΑ υποχρεωθεί σε αναδρομική καταβολή, θα πρέπει στη συνέχεια να μετακυλήσει αυτά τα ποσά, επίσης αναδρομικά, στους πελάτες της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλοι καταναλωτές αερίου περιμένουν με αγωνία την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου.

Κάποιοι εξ αυτών μάλιστα διατυπώνουν φόβους ότι μια πιθανή επιβάρυνση των χρεώσεων στο Αζέρικο αέριο θα ακυρώσει ή πάντως θα μετριάσει την ελάφρυνση που προκύπτει από τη σημαντική έκπτωση που επετεύχθη στην τιμή προμήθειας του Ρωσικού αερίου κατά την πρόσφατη συμφωνία ΔΕΠΑ και GAZPROM.

«Κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί. Ότι και αν γίνει δεν μπορεί να έχει τέτοια βαρύτητα και επιρροή» υποστηρίζουν από την πλευρά τους αρμόδιες πηγές της ΔΕΠΑ. Οι ίδιες επισημαίνουν ότι η απόφαση της ΔΕΠΑ να μη δεχθεί τις Τουρκικές απαιτήσεις και να προσφύγει στη διαιτησία, είναι μια απόφαση που έχει βεβαίως κόστος για την επιχείρηση, ωστόσο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να κινηθεί σε υγιείς βάσεις η προμήθεια αερίου της χώρας. «Ούτως ή άλλως, αν η ΔΕΠΑ πλήρωνε τα ποσά που ζητούσε η BOTAS, αυτά θα μεταφέρονταν στους πελάτες της, όπως προβλέπεται από τις σχετικές συμβάσεις. Άρα δεν θα είχε η ίδια κάποια ζημιά. Ωστόσο μια εταιρεία με το ρόλο της ΔΕΠΑ αφενός μεν οφείλει να προστατεύει τους πελάτες της, αφετέρου να επιδιώκει την απαραίτητη ασφάλεια δικαίου», σχολιάζουν σχετικά πηγές της εταιρείας.

Δύο εκκρεμότητες

Τα θέματα που έχουν παραπεμφθεί στο διαιτητικό δικαστήριο (το ICC των Παρισίων με τόπο διεξαγωγής τη Στοκχόλμη και με ελβετικό δίκαιο) και αφορούν την περίοδο 2008 – 2012 είναι δύο.

1 - Το ένα αφορά την διεκδίκηση εκ μέρους της ΔΕΠΑ αποζημιώσεων από την BOTAS για παράδοση ελλιπών ποσοτήτων σε κάποιες περιόδους που η Τουρκική εταιρεία είχε μεγάλη εσωτερική κατανάλωση και ταυτόχρονα ανωμαλία προμήθειας από τους προμηθευτές της.  Οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι δεν υπέστη ζημία η ΔΕΠΑ καθώς κατάφερε να προμηθευτεί το απαραίτητο για τις ανάγκες της αέριο από άλλες πηγές χωρίς να υποχρεωθεί να πληρώσει υψηλές τιμές. Η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει αντίστοιχα, κατά τη μακρά διαιτητική διαδικασία, τα τεκμήρια που στηρίζουν την αξίωσή της.

2 - Το δεύτερο αφορά, όπως προαναφέραμε, τη διεκδίκηση εκ μέρους της BOTAS αναδρομικών χρεώσεων για ένα κομμάτι της φόρμουλας με την οποία καθορίζεται η τιμή πώλησης του Αζέρικου αερίου από την BOTAS προς την ΔΕΠΑ. Το ιστορικό του θέματος έχει ως εξής:

Από το Δεκέμβριο του 2003 η ΔΕΠΑ και η τουρκική κρατική εταιρεία BOTAS υπέγραψαν Σύμβαση για την προμήθεια της χώρας μας από τη BOTAS φυσικού αερίου πρωτογενούς προέλευσης Κεντρικής Ασίας (Αζερμπαϊτζάν). Η Σύμβαση Προμήθειας είναι μια σύμβαση  back to back και προβλέπει την παράδοση του φυσικού αερίου στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Είναι γεγονός ότι η σύμβαση προσέφερε αέριο σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές, αλλά περιλάμβανε τη δυνατότητα αλλαγής των τιμών. Όταν δηλαδή οι Αζέροι αύξαναν την τιμή προς τους Τούρκους, αυτόματα η αύξηση αυτή πέρναγε από τη BOTAS στη ΔΕΠΑ.  Μάλιστα η σύμβαση προέβλεπε ότι η νέα τιμή μπορεί να ισχύσει αναδρομικά από την ημερομηνία ενεργοποίησης της αναθεώρησης.

Τον Απρίλιο του 2008, η BOTAS υπέβαλε προς τη ΔΕΠΑ αίτημα αναθεώρησης της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου, επί τη βάσει αντίστοιχου αιτήματος των πρωτογενών προμηθευτών αερίου. Τον Οκτώβριο του 2010, η BOTAS ενημέρωσε επισήμως τη ΔΕΠΑ περί της οριστικοποίησης της σχετικής συμφωνίας με τους πρωτογενείς προμηθευτές της, δηλαδή με την SOCAR περί αναδρομικής αναθεώρησης της τιμής με ισχύ από 15 Απριλίου 2008.

Για πρώτη φορά όμως έθεσε επισήμως και θέμα αναθεώρησης (και μάλιστα αναδρομικώς) άλλων παραμέτρων διαμόρφωσης της τελικής τιμής πώλησης του αερίου στη ΔΕΠΑ που δεν συνδέονται με το μηχανισμό διαμόρφωσης της τιμής προμήθειας του αερίου από τους Αζέρους. Συγκεκριμένα έθεσε θέμα αύξησης για παραμέτρους όπως το κόστος μεταφοράς εντός του Τουρκικού εδάφους, το οποίο στην πραγματικότητα δεν επηρεάζεται από την αύξηση ή τη μείωση της τιμής πώλησης του αερίου από τους Αζέρους προς τους Τούρκους.

Πρακτικά, υπήρξαν τότε διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές για το ύψος της μεταξύ τους διαφοράς. Τελικά επετεύχθη μερική συμφωνία, η ΔΕΠΑ πλήρωσε τότε αναδρομικά για την αύξηση της τιμής, αλλά όχι κατά το μέρος το οποίο αμφισβητεί (κόστος μεταφοράς κ.λπ.) και για το οποίο οι δύο πλευρές προσέφυγαν στη διαιτησία.

«Η ΔΕΠΑ οφείλει να αποδεχτεί επί της αρχής την αναθεώρηση της τιμής λόγω του κόστους πρωτογενούς προμήθειας, καθώς τούτο προκύπτει ευθέως από τη Σύμβαση της 23ης Δεκεμβρίου του 2003», ανέφερε χαρακτηριστικά η ΔΕΠΑ σε έγγραφό της με το οποίο ενημέρωνε τη Βουλή, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «η ΔΕΠΑ διαφωνεί ως προς το θέμα της αναθεώρησης (και μάλιστα αναδρομικώς) των λοιπών παραμέτρων διαμόρφωσης της τιμής του αερίου με την οποία ηBOTAS προμηθεύει τη ΔΕΠΑ που δεν συνδέονται με το μηχανισμό διαμόρφωσης της τιμής προμήθειας του αερίου από το Αζερμπαϊτζάν»..

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι νέες ποσότητες Αζέρικου αερίου που έχει συμβολαιοποιήσει η ΔΕΠΑ για μετά το 2019, είναι απευθείας με τη SOCAR, χωρίς τη μεσολάβηση της BOTAS, γεγονός που αποτελεί μια νομική «υπερπήδηση» της Τουρκίας την προμήθεια αερίου.

 

http://www.energypress.gr/news/Skaei-h-apofash-ths-diaithsias-gia-th-dienexh-DEPA-me-BOTAS-Foboi-gia-anadromikes-ayxhseis-sto-aerio