Friday, 17 June 2011

Επενδυτική απραξία στην ενέργεια – νέες δυσκολίες από την πολιτική ρευστότητα.

Φόβοι ότι η πολιτική αστάθεια θα επιδεινώσει το ήδη δραματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται το τελευταίο διάστημα ο ενεργειακός επιχειρηματικός τομέας, εκφράζουν παράγοντες της αγοράς εν αναμονή των εξελίξεων σε κυβερνητικό και οικονομικό επίπεδο. Τον τόνο στον κλάδο δίνει, πάντως, η επενδυτική απραξία, παρότι η ενέργεια θεωρήθηκε από την κυβέρνηση ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει αναπτυξιακή ώθηση.

Τους τελευταίους μήνες έχουν «παγώσει» τα επενδυτικά σχέδια των μεγάλων εγχώριων και ξένων ομίλων, ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή. Το ίδιο συμβαίνει με τη ΔΕΗ, η οποία πηγαίνει συνεχώς προς τα πίσω την εκπόνηση και υλοποίηση του επενδυτικού της πλάνου. Την ίδια στιγμή μεγάλα ενεργειακά project, όπως η υπόγεια αποθήκη αερίου στην Καβάλα, κινδυνεύουν να έχουν την τύχη του πλέον εμβληματικού «ναυαγίου», δηλαδή του project του Αστακού. Στον «πάγο» παραμένουν τα απαραίτητα έργα ανάπτυξης των ηλεκτρικών δικτύων και διασυνδέσεων, ενώ προβλήματα αντιμετωπίζει και το πρόγραμμα ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων.

Πέραν των επιμέρους προβλημάτων και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε επένδυσης, υπάρχουν «σταθερά» αντικίνητρα που δυσκολεύουν την υλοποίηση των σχεδίων. Τέτοια είναι η ύφεση που καταγράφεται και η συνακόλουθη μείωση της κατανάλωσης, η αβεβαιότητα, οι αρνητικές προοπτικές και βεβαίως το πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού έχουν κυριολεκτικώς «στερέψει» όλες οι πηγές, ενώ ακόμα και αν εξασφαλιστεί δανειοδότηση, το κόστος του χρήματος είναι πολύ υψηλό. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού που, μεταξύ άλλων, επιτείνει την αβεβαιότητα για τις αποφάσεις σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο που αφορούν στην ελληνική οικονομία.

Ηλεκτρικές μονάδες...

Ειδικά στο χώρο του ηλεκτρισμού, η τάση που καταγράφεται είναι μάλλον... αποεπενδυτική. Οι Όμιλοι της ELPEDISON (ΕΛΠΕ και EDISON) του Μυτιληναίου και της ΤΕΡΝΑ που είναι οι ιδιοκτήτες των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων φυσικού αερίου γράφουν ήδη σοβαρές ζημιές και αναζητούν μεθόδους που θα τους επιτρέψει να κάνουν κάποια «διόρθωση». Σε αυτό το κλίμα, έχουν μπεί «στον πάγο» όλες οι ηλεκτροπαραγωγικές επενδύσεις που είχαν ανακοινωθεί, για κάποιες από τις οποίες μάλιστα είχαν υποβληθεί αιτήσεις και είχαν ληφθεί άδειες παραγωγής και εγκατάστασης από τη ΡΑΕ. Ο Όμιλος Μυτιληναίου έχει αναβάλει προς το παρόν την υλοποίηση της μονάδας που ετοίμαζε στο Βόλο. Το ίδιο έχουν κάνει, η ELPEDISON με τη δεύτερη μονάδα της Θήβας, η ΤΕΡΝΑ με τη μονάδα του Δομοκού και ο Κοπελούζος με τη μονάδα της Χαιρώνειας. Αντίστοιχα σε αναβολή ή ματαίωση των σχεδίων για δημιουργία μεγάλων θερμικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής έχουν προχωρήσει αρκετοί ακόμα «περιφερειακοί» παίκτες.

Τα δεδομένα με βάση τα οποία οι ιδιώτες «μπήκαν» τα τελευταία χρόνια στην αγορά ηλεκτρισμού «χτίζοντας» μεγάλες θερμικές μονάδες και επενδύοντας δισ. ευρώ, ήταν διαφορετικά από εκείνα που ισχύουν σήμερα. H ζήτηση ρεύματος έτρεχε με ρυθμό αύξησης της τάξης του 4,5% ετησίως, ενώ η Oριακή Tιμή Συστήματος, ειδικά τα έτη 2007-2008 που σημειώθηκε το μεγάλο «επενδυτικό μπουμ», ήταν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Σήμερα η κατανάλωση ρεύματος μειώνεται με ρυθμούς περί το 5% το χρόνο, υπάρχει υπερπροσφορά ισχύος, ενώ οι στρεβλώσεις που παρατηρούνται στον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς δημιουργούν περαιτέρω δυσκολίες.

Πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι οι εξελίξεις που αφορούν στην ιδιωτικοποίηση και το μέλλον των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, επηρεάζουν καθοριστικά το σύνολο της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού. «Ούτε η ΔΕΗ αλλά ούτε και κανείς από τους υπόλοιπους επενδυτές μπορεί να σχεδιάσει για το μέλλον, αν δεν οριστικοποιηθεί το ποιά θα είναι η δομή και η θέση της εταιρείας στην αγορά και τι θα γίνει με το μονοπώλιο της ΔΕΗ στους λιγνίτες» υποστηρίζει χαρακτηριστικά παράγοντας του χώρου.

Αδράνεια και από τη ΔΕΗ

Γεγονός παραμένει ότι μαζί με τους ιδιώτες της ηλεκτροπαραγωγής, στον «πάγο» έχει βάλει και η ΔΕΗ το επενδυτικό πρόγραμμα που, επί προεδρίας Αθανασόπουλου, είχε καθοριστεί στα... 8 δισ. ευρώ. Ακόμα και μονάδες που έχουν προκηρυχθεί (όπως η μεγάλη λιγνιτική μονάδα της Πτολεμαϊδας) πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή, ενώ άλλες για τις οποίες έχει ληφθεί απόφαση από το διοικητικό της συμβούλιο (όπως η μονάδα Μελίτη 2 στη Φλώρινα) παραμένουν σε εκκρεμότητα. Πρέπει, δε, να υπολογίζει κανείς ότι ο εκσυγχρονισμός των μονάδων της αποτελεί όρο επιβίωσης για τη ΔΕΗ, ειδικά ενόψει της υποχρεωτικής πληρωμής για τους ρύπους που θα εφαρμοστεί στην Ε.Ε. από το 2013.

Το ίδιο ισχύει και για την ανάπτυξη των δικτύων, όπου απαιτούνται επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την επέκτασή τους περί το 1,5 δισ. ευρώ, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει στο επόμενο διάστημα η δυνατότητα, παρά μόνον για τα έργα που μπορούν να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ, εφόσον βέβαια «ξεκολλήσουν» οι χρηματοδοτήσεις. Ένα τέτοιο έργο είναι η διασύνδεση των Κυκλάδων.

Νέος «Αστακός» στη Νότια Καβάλα ;

Την τύχη που είχε το project του Αστακού, να καταρρεύσει δηλαδή πριν καν ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός του, κινδυνεύει να έχει μια ακόμα φιλόδοξη ενεργειακή επένδυση και συγκεκριμένα η δημιουργία υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στο εξαντλημένο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας. Το έργο αξιολογείται ως βιώσιμο και συμβατό με τα ενεργειακά συμφέροντα της χώρας ωστόσο είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσει να υλοποιηθεί καθώς είναι «μπλεγμένα» τα θέματα που σχετίζονται με τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του χώρου. Περιπλέκονται, δε, ακόμα περισσότερο μετά την απόφαση της κυβέρνησης να τα εντάξει στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.

Η εταιρεία «Ενεργειακή Αιγαίου» η οποία διαχειρίζεται σήμερα τα κοιτάσματα του Πρίνου ήταν εκείνη που υπέβαλλε αρχικά την πρόταση για τη δημιουργία υπόγειας αποθήκης, με βάση το νόμο που τις έδινε το δικαίωμα μετατροπής της άδειας παραγωγής και εκμετάλλευσης σε άδεια αποθήκευσης. Σε πρόσφατο νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ που δεν έχει έρθει ακόμα στη Βουλή, το συγκεκριμένο δικαίωμα καταργείται. Ταυτόχρονα η κυβέρνηση έχει θέσει προς αποκρατικοποίηση τα δικαιώματα επί του κοιτάσματος φυσικού αερίου και όχι την αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, ωστόσο μένει να αποσαφηνιστούν από τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους που ορίστηκαν (HSBC και Eurobank Equities) οι λεπτομέρειες της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί.

Ωστόσο η Ενεργειακή Αιγαίου διαθέτει αποκλειστικά συμβατικά δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος φυσικού αερίου της νότιας Καβάλας μέχρι το έτος 2014 και μπορεί να ανανεώσει αυτοδίκαια για άλλα 5 χρόνια (μετά το 2014) τις άδειες εκμετάλλευσης, εφόσον υφίσταται παραγωγή. Επιπλέον η εταιρεία, εάν δεν «πάρει» το έργο, σκοπεύει να αντλήσει τα εναπομείναντα 150 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου της νότιας Καβάλας, οπότε, σε αυτή την περίπτωση, το έργο είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί καθώς θα είναι ασύμφορο. Σε κάθε περίπτωση, το έργο βρίσκεται κυριολεκτικά «επί ξηρού ακμής» και πολλοί φοβούνται ένα ναυάγιο τύπου «Αστακού».

Φως από τις ΑΠΕ !

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι, χωρίς να έχουν υπάρξει θεαματικά αποτελέσματα, ο τομέας των ΑΠΕ παρουσιάζει μια σχετικά καλή επενδυτική δραστηριότητα, η οποία εκτιμάται ότι θα ήταν πολύ καλύτερη, εάν δεν υπήρχε η χρηματοοικονομική ασφυξία και το υψηλό ρίσκο που «δίνουν» για τη χώρα μας οι ξένοι οίκοι. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, μέσα στο 2011 θα έχουν προστεθεί στο σύστημα περί τα 300MW αιολικών και ακόμη 200MW φωτοβολταϊκών.

Ωστόσο στο «μέτωπο» των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, για τα οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει επιλέξει να προχωρήσει κεντρικά τις αδειοδοτήσεις και στη συνέχεια να προκηρύξει διαγωνισμούς για να τα αναλάβουν ιδιώτες, τα προβλήματα είναι ουκ ολίγα. Εντοπίζονται, δε, κυρίως, στις αυξημένες απαιτήσεις και όρους ασφάλειας που θέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, με αποτέλεσμα, αφενός μεν να καθυστερεί η διαδικασία, αφετέρου δε να κινδυνεύουν να περιοριστούν κατά πολύ τα μεγαβάτ που θα «χωρέσουν» στο Αιγαίο. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, από τα περίπου 1.000 Μεγαβάτ που εθεωρείτο αρχικά ότι μπορούν να εγκατασταθούν, δεν θα μείνουν περισσότερα από 300.

Πηγή:
http://www.energypress.gr/portal/resource/contentObject/id/8aff7f8c-64c9-4856-88d4-7d909a58d63c

No comments: