Η μελέτη του ΙΕΝΕ « South East Europe Energy Outlook», η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα και κυκλοφορεί επίσημα αυτήν την εβδομάδα, αποτελεί μία σημαντική μελέτη αναφοράς ( reference study) του Ινστιτούτου η οποία παρέχει μία συνολική και, ταυτόχρονα, αναλυτική εικόνα των ενεργειακών δεδομένων της περιοχής.
Οι δύο βασικοί πυλώνες της μελέτης περιλαμβάνουν, (i) το ενεργειακό προφίλ κάθε χώρας και (ii) τις αναλύσεις ανά τομέα. Επιπλέον, η μελέτη αναφέρεται στην διαδικασία της απελευθέρωσης αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, εξετάζει τον ρόλο της Ενεργειακής Κοινότητας ( Energy Community) και την δυναμική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τις επιπτώσεις που αυτή αναμένεται να έχει στις χώρες της περιοχής. Ακόμη η μελέτη περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και την Ενεργειακή Απόδοση, την Κλιματική Αλλαγή, καθώς και εκτιμήσεις για την ενεργειακή ζήτηση και την ενεργειακή προσφορά σε όλη την περιοχή για το 2020 και 2030.
Ακόμη ένας από τους βασικούς στόχους της διεπιστημονικής αυτής μελέτης ήτο να εκτιμήσει το μέγεθος των επενδύσεων και των κεφαλαίων που θα χρειαστούν στον ενεργειακό τομέα ανά κλάδο και ανά χώρα για όλη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης για την τρέχουσα δεκαετία, καθώς και να μελετήσει τις δομικές αλλαγές που θα χρειασθούν για να προωθηθούν αυτές οι επενδύσεις.
Η συγκεκριμένη μελέτη του ΙΕΝΕ ξεπερνώντας τους στόχους που θέτουν άλλες παρόμοιες μελέτες, εμπεριέχει σημαντικά συγκριτικά στοιχεία για την ενεργειακή κατανάλωση και ζήτηση των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, ενώ παρέχει στον αναγνώστη λεπτομερείς αναλύσεις ανά ενεργειακό τομέα όπως επίσης και εκτιμήσεις και προβλέψεις για το άμεσο μέλλον. Περισσότεροι από είκοσι ειδικοί επιστήμονες και μελετητές απ’ όλες τις χώρες της περιοχής συμμετείχαν στην εκπόνηση της μελέτης ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνονται διεθνούς κύρους ακαδημαϊκοί, αναγνωρισμένα στελέχη από τις πιο δυναμικές ενεργειακές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής, εμπειρογνώμονες, επιστημονικοί συνεργάτες του ΙΕΝΕ κλπ. Υπεύθυνος για τον συντονισμό και την επιμέλεια της έκδοσης ήτο ο κ. Κωστής Σταμπολής, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ).
Μετά από μια εκτεταμένη εισαγωγή στην οποία παρουσιάζεται το οικονομικοπολιτικό πλαίσιο της ΝΑ Ευρώπης η μελέτη επικεντρώνεται στην προοπτική της ενεργειακής ολοκλήρωσης και στις επιδράσεις από την επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανάπτυξη της ενεργειακής αγοράς της περιοχής.
Το S. E. Europe Energy Outlook είναι η πρώτη εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη μελέτη για όλη την περιοχή που καλύπτει όλους τους τομείς με ιδιαίτερη αναφορά στις επενδύσεις ενεργειακών υποδομών και την Κλιματική Αλλαγή. Οι χώρες οι οποίες καλύπτονται στην μελέτη είναι οι εξής: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, ΠΓΔΜ, Ελλάδα, Κόσοβο, Μοντενέγκρο, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία. Η ανάλυση των χωρών επικεντρώνεται σε ενεργειακούς τομείς όπως το πετρέλαιο (upstream –downstream), φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός, στερεά καύσιμα, ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας καθώς και περιβαλλοντικά θέματα.
Υποδομές – Επενδύσεις
Η μελέτη « South East Europe Energy Outlook» του ΙΕΝΕ παρέχει μία συνολική και, ταυτόχρονα, αναλυτική εικόνα των ενεργειακών δεδομένων της περιοχής (π.χ. ενεργειακή ζήτηση, κατανάλωση, προβλέψεις) ενώ παράλληλα προσφέρει μια εις βάθος ανάλυση για τις υπάρχουσες και προβλεπόμενες ενεργειακές υποδομές και τις σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες. Συγκεκριμένα, βάσει των εκτιμήσεων της μελέτης του ΙΕΝΕ, η συνολική αξία των ενεργειακών επενδύσεων ως το 2020 στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναμένεται ότι θα υπερβεί τα 240 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, σε 90 δισ. περίπου υπολογίζονται οι επενδύσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, εξαιρουμένων των ΑΠΕ (νέες μονάδες παραγωγής, ηλεκτρικά δίκτυα, ορυχεία), καθώς οι πρόσθετες ανάγκες της περιοχής, κατά την επόμενη δεκαετία, εκτιμώνται σε 40 - 45 GW νέας εγκατεστημένης ισχύος.
Επίσης, στον τομέα των ΑΠΕ, χωρίς να συνυπολογιστεί σε αυτόν η εξοικονόμηση ενέργειας, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν, την ίδια περίοδο, επενδύσεις ύψους 48 δισ. ευρώ, κυρίως στην ηλεκτροπαραγωγή. Οι επενδύσεις αυτές, που καλύπτουν όλες τις μορφές ΑΠΕ (δηλαδή αιολικά, φωτοβολταϊκά, βιομάζα, Μ/Υ. και γεωθερμία), αντιστοιχούν σε περίπου 18 - 20 GW και, ενώ η προώθηση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας σε όλη την περιοχή εκτιμάται, βάσει πολύ συντηρητικών υπολογισμών, ότι θα απαιτήσει επιπλέον κονδύλια της τάξης των 20 δισ. ευρώ και άνω.
Βασικό συμπέρασμα του «South East Europe Energy Outlook» είναι ότι οι προοπτικές για επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα στο σύνολο των χωρών της περιοχής είναι απόλυτα θετικές για την επόμενη δεκαετία, ιδίως στις τέσσερις μεγάλες χώρες (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ελλάδα) με τα Ανατολικά Βαλκάνια να προπορεύονται των Δυτικών.
Πέραν της ηλεκτρικής ενέργειας, προοπτικές για σημαντικές επενδύσεις υπάρχουν και σε όλους τους άλλους κλάδους.
Συγκεκριμένα:
− Στο φυσικό αέριο (νέοι κύριοι αγωγοί, κλάδοι, δίκτυα, τέρμιναλ LNG, μονάδες υγροποίησης αερίου) οι επενδύσεις εκτιμώνται σε 25 δισ. ευρώ, οι οποίες αναμένεται να κατευθυνθούν κυρίως στην Ρουμανία και την Κύπρο (μετά την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων στα ανοιχτά των ακτών της), αλλά και στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου βασικές υποδομές κατασκευάζονται από την αρχή.
− Θέμα με ιδιαίτερη σημασία και ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις είναι αυτό των αγωγών που σχεδιάζεται να κατασκευαστούν στην περιοχή, για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κεντρική Ασία και την Κασπία προς την Ευρώπη. Στα έργα αυτά αναμένονται συνολικές επενδύσεις 21 δισ. ευρώ και άνω.
− Σημαντικό ενδιαφέρον και επιχειρηματικές κινήσεις καταγράφονται ήδη στις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Όπως επισημαίνεται στο αντίστοιχο κεφάλαιο της μελέτης πραγματοποιούνται ή προετοιμάζονται έρευνες σε Τουρκία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Κροατία και Κύπρο ενώ σύντομα αναμένεται ότι θα ακολουθήσει η Ελλάδα. Οι συνολικές επενδύσεις στον τομέα εκτιμώνται σε 34 δισ. ευρώ εντός της τρέχουσας 10ετίας.
− Τέλος, στον τομέα της διύλισης που περιλαμβάνει την επέκταση και αναβάθμιση διυλιστηρίων, κατασκευή αγωγών προϊόντων και αποθηκευτικών χώρων οι επενδύσεις εκτιμώνται σε 23 δισ. ευρώ.
Ανταγωνισμός – Λειτουργία Αγορών
Η μελέτη του ΙΕΝΕ, που στην ουσία αποτελεί έναν οδικό χάρτη του ενεργειακού τομέα της περιοχής, αφ’ ενός μεν αναδεικνύει τη γεωπολιτική σημασία των μεγάλων ενεργειακών διασυνδέσεων και επενδυτικών έργων (αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, πυρηνικές μονάδες ηλεκτρισμού, διυλιστήρια κ.α.), και αφ’ ετέρου τονίζει την ανάγκη δημιουργίας μιας πιο φιλελεύθερης, ανοικτής και ανταγωνιστικής ενεργειακής αγοράς σε όλους τους επιμέρους κλάδους (ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα, πετρέλαιο). Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται στην ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στην περιοχή, απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση των επενδύσεων και την εξασφάλιση της χρηματοδότησης βασικών έργων υποδομής όπως οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ηλεκτρικά δίκτυα και γραμμές μεταφοράς, κύριοι αγωγοί και δίκτυα πόλεων φυσικού αερίου, διασυνδετήριοι αγωγοί αερίου (interconnectors), τέρμιναλ LNG, κ.λπ.
Ενεργειακή Ασφάλεια
Η ανάγκη για βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας των χωρών της περιοχής, αλλά και συνολικά του Βαλκανικού χώρου, τονίζεται σε αρκετά τμήματα της μελέτης τα οποία αναφέρονται στις γεωπολιτικές συνιστώσες και τον ρόλο τους στην ενεργειακή τροφοδοσία της ΝΑ Ευρώπης. Η επέκταση των υπαρχουσών περιορισμένων διασυνδέσεων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέσω interconnectors αναδεικνύεται ως βασική προτεραιότητα για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής, όπως και η κατασκευή νέων αποθηκευτικών χώρων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Παρομοίως τονίζεται και επεξηγείται η ανάγκη για την κατασκευή ορισμένων βασικών διηπειρωτικών αγωγών φυσικού αερίου με ορίζοντα το 2020, με στόχο την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και ταυτοχρόνως την εξασφάλιση επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.
http://www.energypress.gr/portal/resource/contentObject/id/24d029d6-5c5b-4495-a6b0-19a51ffb2edf
Οι δύο βασικοί πυλώνες της μελέτης περιλαμβάνουν, (i) το ενεργειακό προφίλ κάθε χώρας και (ii) τις αναλύσεις ανά τομέα. Επιπλέον, η μελέτη αναφέρεται στην διαδικασία της απελευθέρωσης αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, εξετάζει τον ρόλο της Ενεργειακής Κοινότητας ( Energy Community) και την δυναμική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τις επιπτώσεις που αυτή αναμένεται να έχει στις χώρες της περιοχής. Ακόμη η μελέτη περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και την Ενεργειακή Απόδοση, την Κλιματική Αλλαγή, καθώς και εκτιμήσεις για την ενεργειακή ζήτηση και την ενεργειακή προσφορά σε όλη την περιοχή για το 2020 και 2030.
Ακόμη ένας από τους βασικούς στόχους της διεπιστημονικής αυτής μελέτης ήτο να εκτιμήσει το μέγεθος των επενδύσεων και των κεφαλαίων που θα χρειαστούν στον ενεργειακό τομέα ανά κλάδο και ανά χώρα για όλη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης για την τρέχουσα δεκαετία, καθώς και να μελετήσει τις δομικές αλλαγές που θα χρειασθούν για να προωθηθούν αυτές οι επενδύσεις.
Η συγκεκριμένη μελέτη του ΙΕΝΕ ξεπερνώντας τους στόχους που θέτουν άλλες παρόμοιες μελέτες, εμπεριέχει σημαντικά συγκριτικά στοιχεία για την ενεργειακή κατανάλωση και ζήτηση των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, ενώ παρέχει στον αναγνώστη λεπτομερείς αναλύσεις ανά ενεργειακό τομέα όπως επίσης και εκτιμήσεις και προβλέψεις για το άμεσο μέλλον. Περισσότεροι από είκοσι ειδικοί επιστήμονες και μελετητές απ’ όλες τις χώρες της περιοχής συμμετείχαν στην εκπόνηση της μελέτης ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνονται διεθνούς κύρους ακαδημαϊκοί, αναγνωρισμένα στελέχη από τις πιο δυναμικές ενεργειακές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής, εμπειρογνώμονες, επιστημονικοί συνεργάτες του ΙΕΝΕ κλπ. Υπεύθυνος για τον συντονισμό και την επιμέλεια της έκδοσης ήτο ο κ. Κωστής Σταμπολής, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ).
Μετά από μια εκτεταμένη εισαγωγή στην οποία παρουσιάζεται το οικονομικοπολιτικό πλαίσιο της ΝΑ Ευρώπης η μελέτη επικεντρώνεται στην προοπτική της ενεργειακής ολοκλήρωσης και στις επιδράσεις από την επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανάπτυξη της ενεργειακής αγοράς της περιοχής.
Το S. E. Europe Energy Outlook είναι η πρώτη εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη μελέτη για όλη την περιοχή που καλύπτει όλους τους τομείς με ιδιαίτερη αναφορά στις επενδύσεις ενεργειακών υποδομών και την Κλιματική Αλλαγή. Οι χώρες οι οποίες καλύπτονται στην μελέτη είναι οι εξής: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, ΠΓΔΜ, Ελλάδα, Κόσοβο, Μοντενέγκρο, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία. Η ανάλυση των χωρών επικεντρώνεται σε ενεργειακούς τομείς όπως το πετρέλαιο (upstream –downstream), φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός, στερεά καύσιμα, ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας καθώς και περιβαλλοντικά θέματα.
Υποδομές – Επενδύσεις
Η μελέτη « South East Europe Energy Outlook» του ΙΕΝΕ παρέχει μία συνολική και, ταυτόχρονα, αναλυτική εικόνα των ενεργειακών δεδομένων της περιοχής (π.χ. ενεργειακή ζήτηση, κατανάλωση, προβλέψεις) ενώ παράλληλα προσφέρει μια εις βάθος ανάλυση για τις υπάρχουσες και προβλεπόμενες ενεργειακές υποδομές και τις σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες. Συγκεκριμένα, βάσει των εκτιμήσεων της μελέτης του ΙΕΝΕ, η συνολική αξία των ενεργειακών επενδύσεων ως το 2020 στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναμένεται ότι θα υπερβεί τα 240 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, σε 90 δισ. περίπου υπολογίζονται οι επενδύσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, εξαιρουμένων των ΑΠΕ (νέες μονάδες παραγωγής, ηλεκτρικά δίκτυα, ορυχεία), καθώς οι πρόσθετες ανάγκες της περιοχής, κατά την επόμενη δεκαετία, εκτιμώνται σε 40 - 45 GW νέας εγκατεστημένης ισχύος.
Επίσης, στον τομέα των ΑΠΕ, χωρίς να συνυπολογιστεί σε αυτόν η εξοικονόμηση ενέργειας, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν, την ίδια περίοδο, επενδύσεις ύψους 48 δισ. ευρώ, κυρίως στην ηλεκτροπαραγωγή. Οι επενδύσεις αυτές, που καλύπτουν όλες τις μορφές ΑΠΕ (δηλαδή αιολικά, φωτοβολταϊκά, βιομάζα, Μ/Υ. και γεωθερμία), αντιστοιχούν σε περίπου 18 - 20 GW και, ενώ η προώθηση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας σε όλη την περιοχή εκτιμάται, βάσει πολύ συντηρητικών υπολογισμών, ότι θα απαιτήσει επιπλέον κονδύλια της τάξης των 20 δισ. ευρώ και άνω.
Βασικό συμπέρασμα του «South East Europe Energy Outlook» είναι ότι οι προοπτικές για επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα στο σύνολο των χωρών της περιοχής είναι απόλυτα θετικές για την επόμενη δεκαετία, ιδίως στις τέσσερις μεγάλες χώρες (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ελλάδα) με τα Ανατολικά Βαλκάνια να προπορεύονται των Δυτικών.
Πέραν της ηλεκτρικής ενέργειας, προοπτικές για σημαντικές επενδύσεις υπάρχουν και σε όλους τους άλλους κλάδους.
Συγκεκριμένα:
− Στο φυσικό αέριο (νέοι κύριοι αγωγοί, κλάδοι, δίκτυα, τέρμιναλ LNG, μονάδες υγροποίησης αερίου) οι επενδύσεις εκτιμώνται σε 25 δισ. ευρώ, οι οποίες αναμένεται να κατευθυνθούν κυρίως στην Ρουμανία και την Κύπρο (μετά την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων στα ανοιχτά των ακτών της), αλλά και στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου βασικές υποδομές κατασκευάζονται από την αρχή.
− Θέμα με ιδιαίτερη σημασία και ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις είναι αυτό των αγωγών που σχεδιάζεται να κατασκευαστούν στην περιοχή, για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κεντρική Ασία και την Κασπία προς την Ευρώπη. Στα έργα αυτά αναμένονται συνολικές επενδύσεις 21 δισ. ευρώ και άνω.
− Σημαντικό ενδιαφέρον και επιχειρηματικές κινήσεις καταγράφονται ήδη στις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Όπως επισημαίνεται στο αντίστοιχο κεφάλαιο της μελέτης πραγματοποιούνται ή προετοιμάζονται έρευνες σε Τουρκία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Κροατία και Κύπρο ενώ σύντομα αναμένεται ότι θα ακολουθήσει η Ελλάδα. Οι συνολικές επενδύσεις στον τομέα εκτιμώνται σε 34 δισ. ευρώ εντός της τρέχουσας 10ετίας.
− Τέλος, στον τομέα της διύλισης που περιλαμβάνει την επέκταση και αναβάθμιση διυλιστηρίων, κατασκευή αγωγών προϊόντων και αποθηκευτικών χώρων οι επενδύσεις εκτιμώνται σε 23 δισ. ευρώ.
Ανταγωνισμός – Λειτουργία Αγορών
Η μελέτη του ΙΕΝΕ, που στην ουσία αποτελεί έναν οδικό χάρτη του ενεργειακού τομέα της περιοχής, αφ’ ενός μεν αναδεικνύει τη γεωπολιτική σημασία των μεγάλων ενεργειακών διασυνδέσεων και επενδυτικών έργων (αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, πυρηνικές μονάδες ηλεκτρισμού, διυλιστήρια κ.α.), και αφ’ ετέρου τονίζει την ανάγκη δημιουργίας μιας πιο φιλελεύθερης, ανοικτής και ανταγωνιστικής ενεργειακής αγοράς σε όλους τους επιμέρους κλάδους (ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα, πετρέλαιο). Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται στην ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στην περιοχή, απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση των επενδύσεων και την εξασφάλιση της χρηματοδότησης βασικών έργων υποδομής όπως οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ηλεκτρικά δίκτυα και γραμμές μεταφοράς, κύριοι αγωγοί και δίκτυα πόλεων φυσικού αερίου, διασυνδετήριοι αγωγοί αερίου (interconnectors), τέρμιναλ LNG, κ.λπ.
Ενεργειακή Ασφάλεια
Η ανάγκη για βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας των χωρών της περιοχής, αλλά και συνολικά του Βαλκανικού χώρου, τονίζεται σε αρκετά τμήματα της μελέτης τα οποία αναφέρονται στις γεωπολιτικές συνιστώσες και τον ρόλο τους στην ενεργειακή τροφοδοσία της ΝΑ Ευρώπης. Η επέκταση των υπαρχουσών περιορισμένων διασυνδέσεων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέσω interconnectors αναδεικνύεται ως βασική προτεραιότητα για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής, όπως και η κατασκευή νέων αποθηκευτικών χώρων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Παρομοίως τονίζεται και επεξηγείται η ανάγκη για την κατασκευή ορισμένων βασικών διηπειρωτικών αγωγών φυσικού αερίου με ορίζοντα το 2020, με στόχο την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και ταυτοχρόνως την εξασφάλιση επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.
http://www.energypress.gr/portal/resource/contentObject/id/24d029d6-5c5b-4495-a6b0-19a51ffb2edf
No comments:
Post a Comment